نویسنده:مهلا سلطانی{{جعبه اطلاعات فرقه| عنوان = اباضیه| تصویر = Abazieh-mo-1.jpg| اندازه تصویر =| توضیح تصویر = مذهب اباضیه|مؤسس = عبدالله ابن اباض| سال تأسیس = ۳۷ هجری| قدمت = | گرایش = یک مکتب میانهرو از خوارج| گستره جغرافیایی = عمان، زنگبار، شمال آفریقا| شهرهای مهم = | زیارتگاهها =| وقایع مهم = انقلاب اباضیان در عمان و تأسیس دولت اباضیه، مخالفت با خلافتهای اموی و عباسی، شورشها و قیامهای اباضی در شمال آفریقا
| حکومتها =
| علل پیدایش = جنگ صفین و ماجرای حکمیت، تأسیس خوارج و انشعاب در میان آنان
| نامهای دیگر =
| از فرقههای = اهل سنت
| از شاخههای =
| باورها =
| داعیان =
| فرقهها =
| شاخهها =
| رهبر/امام کنونی =
| رهبران/امامان = عبدالله بن إباض، جابر بن زید الأزدی
| آئینها =
| کتابهای مهم =
| وضعیت = همچنان فعال
| تاریخ انقراض =
| تعداد پیروان =
| مؤسسات =
| مذهبی =
| اجتماعی =
| سیاسی =
}}
{{تاریخ فرق و مذاهب اسلامی}}
== '''اباضیه''' ==اباضیه یا اباضیگری یکی از [[مذاهب اسلام ]] است که برخی معتقدند از جریان خوارج نشأت گرفتهاست. گفته شده این فرقه از کهنترین مذاهب اسلامی و تنها گروه باقیمانده از خوارج است.نام این مکتب از نام عبدالله بن اباض تمیمی نخستین پیشوای آن گرفته شدهاست.<ref>ویکی شیعه- اباضیه</ref>پیدایشمنابع، آغاز فعالیت و پیدایش اباضیه را، شوال سال ۳۷هجری، که هم از تسنن و پس هم از تشیع جداست هرچند از جنگ صفین نظر شمار پیروان در مقایسه با انتخاب عبداللّه بن وهب راسبی سنیان و شیعیان گروه کوچکی به عنوان امام یا خلیفه حساب میآید، اما از نظر تاریخی جریانی بسیار مهم است. امروزه اباضیان بیشتر در شمال آفریقا، شرق آفریقا (بهویژه جزیره زنگبار) و با شعار «حکمی جز حکم خدا نیست» اعلام میدارندعمان سکونت دارند.
== '''پیدایش''' ==
پس از کشته شدن ابوبلال، [[ابوبلال]]، ابن زیاد به قصد ریشهکن کردن [[خوارج ]] با شدت بیشتری به قلع و قمع آنان ادامه داد. متقابلاً خوارج هم به قصد جهاد در [[بصره ]] گرد آمدند، و در میان آنان رهبران قوم همچون نافع بن ازرق، عبدالله بن صفار و ابن اباض حاضر بودند و ظاهراً نافع نسبت به دیگران ریاستی داشت. در همین ایام [[عبدالله بن زبیر ]] در [[مکه ]] قیام و ادعای خلافت کرده بود. به پیشنهاد نافع، در سال ۶۴ق آنان در کنار [[ابن زبیر ]] برابر سپاه شام جنگیدند و پیروز شدندپس از نبرد، [[خوارج ]] از باور ابن زبیر پرس و جو کردند. ابن زبیر اگرچه پیش از نبرد، خود را موافق آنان نشان داده بود، اما با احساس بینیازی از خوارج، [[عثمان ]] و [[طلحه ]] و [[زبیر ]] را ستود و از خوارج تبری جست و خوارج از او جدا شدند.آغاز فعالیت و پیدایش اباضیه را، شوال سال ۳۷هجری، و پس از جنگ صفین با انتخاب عبداللّه بن وهب راسبی به عنوان امام یا [[خلیفه ]] و با شعار «حکمی جز حکم خدا نیست» اعلام میدارند <ref> الکامل، ج ۲، ص۲۰۲-۲۰۶ </ref>
==سیر تاریخی==
ندارد
== '''بزرگان اباضی گریدولت های مهم''' ==شیخ علی یحی معمردکتر عمرو خلیفه نامیشیخ ابراهیم بیوضشیخ ابوالیقضان ابراهیممجاهد سلیمان بارونیشیخ احمد خلیلیشیخ ابواسحق ابراهیم اطفیشاباضیه تنها فرقه باقیمانده از فرقههای خوارج است که در حال حاضر پیروانی در کشورهای [[عمان]]، [[زنگبار ]]و [[شمال آفریقا،]] الجزایر، لیبی و تونس دارد، چنان که مذهب رسمی کشور عمان، اباضی است.
== '''اعتقادات اباضیه''' انشعابات==اباضیه در پی کجفهمیهای خود با نص صریح قرآن نیز مخالف هستند؛ در حالی که قرآن کریم بین ایمان و اسلام تفاوت نهاده است و میفرماید:«قالَتِ الاَعْرابُ آمَنّا قُلْ لَم تُؤمِنوا وَلکِنْ قولوا اَسْلَمْنا»؛ «اعراب گفتند ایمان آوردیم، بگو ایمان نیاوردهاید؛ بلکه بگویید: اسلام آوردیم...» <ref> مقالات الاسلامیین، ج ۱، ص۱۵۷ </ref>ایمان و اسلام را هم معنی و مترادف میشمرند. ایمان اسلام است و اسلام ایمان بندهای مؤمن نمیشود؛ جیطالی، اسماعیل بن موسی، قناطر الخیرات، ج۱، ص۲۸۱. عمان، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.مگر آنکه به چهار شهادت ایمان بیاورد: شهادت به وحدانیت خدا، به رسالت پیامبر اکرم (صلياللهعليهوآله) از جانب خدا، به رستاخیز پس از مرگ و به قَدَر. هرگاه بندهای این چهار شهادت را به زبان آورد، ایمان او از نظر مردم کامل است. <ref> طبری، تاریخ، ج ۵، ص۵۶۶ </ref> ندارد
== '''پراکندگی جمعیتاشخاص مهم''' ==عمان: بزرگترین جمعیت اباضیه در عمان متمرکز است و این مذهب به عنوان مذهب غالب در این کشور شناخته میشود. شمال آفریقا: جوامع کوچکتری از اباضیه در مناطقی از شمال آفریقا، به ویژه در الجزایر (به طور خاص در منطقه وادی مزاب)، لیبی (جبل نفوسه) و تونس (جزیره جربه) وجود دارند. آفریقای شرقی: جمعیتهای پراکندهتری نیز در آفریقای شرقی، به ویژه در زنگبار یافت میشوند.* شیخ علی یحی معمر
* دکتر عمرو خلیفه نامی
== جستار های وابسته==* [https://fa.m.wikipedia.org/wiki/فهرست_فرق_و_مذاهب_اعتقادی_اسلام فرق اسلامی]* [https://fa.wikifeqh.ir/اهل_حدیث اهل حدیث]*[https://www.mehrnews.com/amp/5308958/ خوارج] شیخ ابراهیم بیوض
* شیخ ابوالیقضان ابراهیم
* مجاهد سلیمان بارونی
== '''منابع تکمیلی''' ==الإباضیة فی موکب التاریخ؛علی یحیی معمر.* شیخ احمد خلیلی
الفرق الإسلامیة؛ (ذیل کتاب شرح المواقف للکرمانی).* شیخ ابواسحق ابراهیم اطفیش
الملل == '''اعتقادات اباضیه''' ==آنان بر این عقیدهاند که نمیتوان به کسی مؤمن یا کافر گفت، چرا که وحی منقطع شد؛ و النحل؛ شهرستانی[[ابوبکر]] و [[عمر]] از دنیا رفتهاند و امروز کسی نیست که حقایق را بیان کند و کافر را از مؤمن تمیز دهد. بدان جهت ما به کسی نمیگوییم که او مؤمن است یا کافرایمان و اسلام را هم معنی و مترادف میشمرند. ایمان اسلام است و اسلام ایمان بندهای مؤمن نمیشود؛ مگر آنکه به چهار شهادت ایمان بیاورد: شهادت به وحدانیت خدا، به رسالت پیامبر اکرم (صلياللهعليهوآله) از جانب خدا، به رستاخیز پس از مرگ و به قَدَر. هرگاه بندهای این چهار شهادت را به زبان آورد، ایمان او از نظر مردم کامل است. <ref> طبری، تاریخ، ج ۵، ص۵۶۶ </ref> == '''پراکندگی جمعیت''' ==عمان: بزرگترین جمعیت اباضیه در عمان متمرکز است و این مذهب به عنوان مذهب غالب در این کشور شناخته میشود. شمال آفریقا: جوامع کوچکتری از اباضیه در مناطقی از شمال آفریقا، به ویژه در الجزایر (به طور خاص در منطقه وادی مزاب)، لیبی (جبل نفوسه) و تونس (جزیره جربه) وجود دارند. آفریقای شرقی: جمعیتهای پراکندهتری نیز در آفریقای شرقی، به ویژه در زنگبار یافت میشوند.
الإباضیة بین الفرق الإسلامیة؛علی یحیی معمر.
== '''منابع تکمیلی''' ==
* الفرق الإسلامیة؛ (ذیل کتاب شرح المواقف للکرمانی).
* الملل و النحل؛ شهرستانی.
* الإباضیة بین الفرق الإسلامیة؛علی یحیی معمر.
== '''پانویس''' ==
{{پانویس}}
[[رده== '''منابع''' ==نویسنده:دانشجویان تاریخ ۱۴۰۲]]مهلا سلطانی* ویکی پدیا* ویکی شیعه