== '''دروزیه''' = سیرتاریخی ===در زمان حکومت [[الحاكم بامر الله ]] (۳۷۵ - ۴۱۱ ق ) ششمین خلیفه فاطمی، [[حکومت فاطمیه|فاطمی]]، گروهی از [[اسماعیلیه|اسماعیلیان ]] درباره الحاکم غلو کردند و او را به درجه خدایی رساندند. این گروه پس از مرگ الحاکم بر آن شدند که او غایب شده و روزی به میان مردم باز خواهد گشت.<ref>برنجکار،88</ref> طور کلی میتوان گفت مسلمانانی بودند که عقاید شیعی داشتند و به طوری میتوان می‌توان گفت منشعب از اسماعیلیه بودند ، اما به دلیل فشارهای حکام ضد [[شیعه|شیعی ]] و محیط و شرایط زندگی و جدا ماندن از منابع اصلی اسلامی برخی از عقاید خود را حفظ کرده اما برخی دیگر را متناسب با شرایط زندگی و جامعه ترک کردند.[[پرونده:IMG ۲۰۲۵۰۴۲۳ ۱۴۰۸۵۹.jpg|بندانگشتی|نماد دروزیه]]

== '''پیشینه''' == این فرقه در مصر پدید آمد و در سوریه رشد کرد و بعدها در لبنان نیز پیروانی یافت و هم اینک پیروان مذهب دروزی در کشورهای سوریه و لبنان زندگی میکنند طبق آماری که در اواسط قرن بیستم گرفته شده جمعیت دروزیان در حدود دویست هزار نفر بر آورد می شود.<ref>برنجکار،88</ref> == '''دلیل نام گذاری''' ==  به دلیل انتساب به امام برجسته دروزی ها یعنی محمدبن اسماعیل دروزی به دروزیه معروف شده ، البته برخی * جمال الدین عبدالله تنوخی :پس از آنها خود را موحدون میدانند حمزه و این نام گذاری را درست نمیدانند . به هر حال نمی توان نقش محمد بن اسماعیل را در این مذهب نادیده گرفت .   == '''اعتقادات''' == دروزی ها علاقه و تلاش زیادی برای پنهان نگه داشتن عقاید خود داشتن و همین باعث شده آنها با سایر فرق و مذاهب زندگی مسالمت آمیزی داشته باشند و خود را با اوضاع و شرایط سازگار کنند . دروزی ها اجازه چاپ کتاب های دینی خود را نمیدادند یارانش تا اینکه برخی از این کتب زمان حاضر چند عالم بزرگ در سال 1250 ه ق در حمله سپاه ابراهیم پاشا به دست عثمانی ها افتاد و برای نخستین بار عقاید میان دروزیان ظهور کرده است که بزرگترین آنها برملا شد امیر رسید جمال الدین عبدالله تنوخی است.از جمله عقاید فرقه دروزی ، یا دست کم عقیده اکثر دروزیان ، تناسخ میباشند او آثار زیادی بر این اساس، آنان معتقدند که روح انسان پس از مرگ جای مانده است و جدا شدن افراد بسیاری از بدن انسان مرده وارد بدن انسان دیگری میشود از این رو آنان تعدد ارواح را ثابت می دانند درسها و معتقدند کسانی که در زمان حمزه به مسلک دروزی ایمان آورده مواعظ او استفاده کرده اند روحشان پس از مرگ در یک دروزی دیگر حلول خواهد کرد. از آنجا که به اعتقاد دروزیان بدن برای روح به منزله لباس قمیص ) است ، و روح دائما لباسی را کنده لباس دیگری می پوشد، لذا آنها از تناسخ به عنوان تقمص) نام می برند.دروزیان تغییر دین و مذهب را جایز نمی دانند و معتقدند هر کس باید در دین و مذهب خویش باقی بمانند . آنان حتی با مسلمان شدن غیر مسلمان اخلاق و دروزی شدن غیر دروزی نیز مخالفند دلیل آنان این [[زهد]] مهمترین بعد شخصیتی تنوخی است که در همه ادیان و مذاهب جوهر توحید وجود دارد و آنها تجليات حقیقت واحدند در نتیجه روی گردانی از مذهب خود را نتیجه جهل فرد به آیینش میدانند و لذا به همه انسانها توصیه میکنند که در دینشان بیشتر تامل کنند .<ref>برنجکار،89,90برنجکار،ص91</ref> == کتاب های مقدس ==متون مقدس دروزی شامل قرآن و رسائل حکمت است. * شیخ محمد ابوهلال : فرد دیگر نوشته‌های قدیمی دروزی شامل رسائل الهند (رسائل هند) و دست‌نوشته‌های از دست‌رفته (یا پنهان شده) مانند المنفرد بذاته و الشریعه الروحانیه و دیگر نوشته‌های تعلیمی و جدلی شیخ [[محمد ابوهلال]] ملقب به شخی فاضل است.* رسائل الحکمت : این اثر که مهم‌ترین کتاب دروزیان است، متشکل از۱۱۱رساله و در ۶بخش تنظیم شده شخصیتی همچون تنوخی داشته است. ترتیب رساله‌ها او شاعری زبردست بوده و محتوای آنها اشعاری در تمام نسخه‌های خطی وصف خداوند و پیامبر صلی الله علیه و اله و اهل بیت او عليه السلام و چاپی یکسان اهل [[عرفان]] سروده است. برخی از این رساله‌ها شامل سجلاتی گفته میشود او نیز آثار متعددی داشته است که در دورۀ الحاکم صادر شده و برخی اکثر آنها اعم از سوی حمزة بن علی خطاب به اشخاص مختلف نثر و برخی هم در تبیین عقاید نوشته شده‌اند. قسمتی از این رساله‌ها از محمد بن اسماعیل تمیمی و قسمتی دیگر هم نظم از تألیفات سموقی بین رفته است. نویسندۀ برخی از رساله‌ها نیز نامعلوم است.(خطیب، ص۱۷۳-۱۸۴رساله ها؛ محمد کامل حسین، ص۹۲-۱۰۳) <ref>برنجکار،ص91</ref>

الحاکم بامرالله هفت تکلیف شرعی == عقاید == دروزی ها علاقه و تلاش زیادی برای پنهان نگه داشتن عقاید خود داشتن و همین باعث شده آنها با سایر فرق و مذاهب زندگی مسالمت آمیزی داشته باشند و خود را از دروزیان برداشت با اوضاع و به جای آن هفت خصلت توحیدی بر آنان مقرر کردشرایط سازگار کنند .(رسائل الحکمة، ص۷۲،۶۶)(انور یاسین و همکاران، ص۳۵۵) عبارتند دروزی ها اجازه چاپ کتاب های دینی خود را نمیدادند تا اینکه برخی از:صدق اللسان این کتب در سال 1250 ه ق در حمله سپاه [[ابراهیم پاشا]] به جای نماز، که عبارت است از ایمان و توحید و دلیلی بر توحید الحاکمدست عثمانی ها افتاد و برای نخستین بار عقاید آنها برملا شد .( رسائل الحکمة، ص۶۹۹،۳۱۲،۷۸؛ کتاب النقط والدوایر، ص۵۳-۵۵؛ نیز انور یاسین و همکاران، ص۳۵۶) از اوقات پنج گانۀ نماز هم به حدود پنج گانه تعبیر شده است.( رسائل الحکمة، ص۵۴-۵۶ )حفظ الاخوان به جای زکات، جمله عقاید فرقه دروزی ، یا دست کم عقیده اکثر دروزیان ، [[تناسخ]] میباشند بر این اساس، آنان معتقدند که عبارت است [[روح]] انسان پس از یاری رساندن به برادران دینی مرگ و مراعات جدا شدن از بدن انسان مرده وارد بدن انسان دیگری میشود از این رو آنان از هر نظر.(رسائل الحکمة، ص۲۴۵؛ کتاب النقط والدوایر، ص۵۷؛ نیز انور یاسین تعدد ارواح را ثابت می دانند و همکاران، ص۳۵۹)ترک عبادت عدم و بهتان معتقدند کسانی که در زمان حمزه به جای روزهمسلک دروزی ایمان آورده اند روحشان پس از مرگ در یک دروزی دیگر حلول خواهد کرد. هر مذهبی خارج از مذهب توحید، از جمله عقاید تنزیل و تأویل و فروع آنها، عدم آنجا که به [[اعتقاد]] دروزیان بدن برای روح به شمار می‌رود.(رسائل الحکمة، ص۵۷-۵۸؛ کتاب النقط والدوایر، ص۵۸منزله لباس قمیص )برائت از ابلیس‌ها است ، و طغیان روح دائما لباسی را کنده لباس دیگری می پوشد، لذا آنها از تناسخ به جای حجعنوان [[تقمص]] نام می برند. از ناطقان دروزیان تغییر دین و اساس‌ها مذهب را جایز نمی دانند و ائمه معتقدند هر کس باید در دین و حجج شرایع ظاهری مذهب خویش باقی بمانند . آنان حتی با مسلمان شدن غیر مسلمان و باطنی به ابلیس تعبیر شده دروزی شدن غیر دروزی نیز مخالفند دلیل آنان این است.(کتاب النقط والدوایر، ص۵۹)که در همه ادیان و مذاهب جوهر توحید وجود دارد و پرستش الحاکم آنها تجليات حقیقت واحدند در هر عصر نتیجه روی گردانی از مذهب خود را نتیجه [[جهل]] فرد به آیینش میدانند و زمان لذا به جای شهادتینهمه انسانها توصیه میکنند که در دینشان بیشتر تامل کنند .(کتاب النقط والدوایر، ص۶۰-۶۱)<ref>برنجکار،89,90</ref><br>

رضا به جای جهاد=== کتاب های مقدس ===[[متون مقدس]] دروزی شامل [[قرآن]] و [[رسائل حکمت]] است. دیگر نوشته‌های قدیمی دروزی شامل رسائل الهند (رسائل هند) و دست‌نوشته‌های از دست‌رفته (یا پنهان شده) مانند المنفرد بذاته و الشریعه الروحانیه و دیگر نوشته‌های تعلیمی و جدلی است.تسلیم امر الحاکم شدن به جای ولایت، * رسائل الحکمت : این اثر که مهم‌ترین کتاب دروزیان است، متشکل از۱۱۱رساله و در ۶بخش تنظیم شده است. ترتیب رساله‌ها و محتوای آنها در تمام نسخه‌های خطی و چاپی یکسان است. برخی از این دو رکن اخیر نتیجۀ ارکان قبلی رساله‌ها شامل سجلاتی است که در دورۀ الحاکم صادر شده و برخی از سوی [[حمزة بن علی]] خطاب به اشخاص مختلف و با برخی هم در تبیین عقاید نوشته شده‌اند. قسمتی از این دو موحدان رساله‌ها از محمد بن [[اسماعیل تمیمی]] و قسمتی دیگر هم از باقی مردم باز شناخته می‌شوندتألیفات سموقی است.(رسائل الحکمة، ص۲۵۴، ۳۶۹، ۵۴۷)نویسندۀ برخی از رساله‌ها نیز نامعلوم است.<ref>خطیب، ص۱۷۳-۱۸۴رساله ها؛ محمد کامل حسین، ص۹۲-۱۰۳</ref>اما عبدالله نجار بر کتاب النُقَط و الدوایر،که در۱۹۰۲ میلادی به کوشش کریستیان فریدریش زیبولد چاپ شد و نویسندۀ آن نامعلوم است که اصول شریعت دروزیان همان هفت اصل معروف اسلامی، یعنی شهادتین، نماز، زکات، روزه، حج، جهاد و ولایت است.(عبدالله نجار، ص۹۹)<ref>کتاب النقط و الدوایر، مقدمۀ زیبولد،</ref>

امروزه دروزیان به دو بخش [[عقّال ]] و [[جهّال ]] تقسیم می‌شوند.

[[روحانیون ]] [[پرهیزکاری‌ ]] که به حقایق [[دینی ]] واقف بوده و قادر به خواندن و تفسیر نوشته‌های سرّی و نیز رسائل الحکمة‌ هستند. آنان راهنمای روحانی جهالند و بر مراسم و [[فرایض ]] جامعه نظارت می‌کنند.دانشمندترین افراد طبقۀ عقال مرجعیت خاصی در جامعه دارند و شیخ خوانده می‌شوند.(<ref>مرسل نصیر، الموحدون «الدروز» فی الاسلام، ص۹۵-۹۶؛ انور یاسین و همکاران، ص۳۶۹-۳۷۱؛ ابوعزالدین؛ ص۲۲۳-۲۲۴؛ دفتری، ص۲۳۱)جهال</ref>جهّال : سایر افراد که بر هوای نفس خود تسلط ندارند از جرگۀ جهالند.(<ref>ابوعزالدین،ص۳۳۶)</ref>ورود یک جاهل به جرگۀ عقال موکول به موفقیت وی در امتحانات طولانی در خصوص تطبیق دادن عقاید و رفتار مذهبی‌اش با الگوی رفتاری مورد نظر است و پس از آن وی دقیقاً باید بر طبق مقررات دین زندگی کند.(<ref>محمد کامل حسین، ص۳۲؛ ابوعزالدین،ص۲۲۳-۲۲۴) </ref> چنین کسی اگر معیارهای پذیرفته شده را نادیده بگیرد، از حضورش در [[مجامع ]] دینی و از اشتغال او به خواندن رسائل جلوگیری می‌شود. این حالت اِبعاد رد خوانده می‌شود.(<ref>ابوعزالدین،ص۲۲۴،حلبی،ص۴۳)</ref>

== '''افراد مشهور''' پانویس=={{پانویس}}

== '''منابع''' =={{منابع}}نویسنده : فاطمه صمدی* محمد بن اسماعیل :مشهور است که مؤسس فرقه دروزی فردی به نام درزی بوده است. درزی به معنی خیاط است و گفته شده است که نام اصلی درزی ، محمد بن اسماعیل ملقب به نشتکین بوده است و احتمالا به دلیل شغلش به درزی مشهور شده است. درزی ایرانی الاصل و پیرو مذهب اسماعیلی بود. او در سال ۴۰۸ ق - به مصر رفت و آشنایی با حمزه بن علی زوزنی که ایرانی الاصل فرق و از مقربان الحاکم بود طرح دوستی ریخت و به یاری او به دربار الحاکم راه یافت . سپس مذهب دروزی را با کمک حمزه و حمایت الحاکم پایه ریزی کرد و کتابی در این باره نوشت و به تبلیغ این مذهب در قاهره پرداخت.(برنجکار،ص88)مذاهب اسلامی، رضا برنجکار، قم: نشر طه، 1387، فایل pdf* جمال الدین عبدالله تنوخی :پس از حمزه کتاب النُقط و یارانش تا زمان حاضر چند عالم بزرگ در میان دروزیان ظهور کرده است که بزرگترین آنها امیر رسید جمال الدین عبدالله تنوخی است. از او آثار زیادی بر جای مانده است الدوایر و افراد بسیاری از درسها و مواعظ او استفاده کرده اندهو من کتب الدروز الدینیة، چاپ کریستیان فریدریش زیبولد، کیر شهاین، آلمان: شمر سو، ۱۳۱۹ق/۱۹۰۲م. اخلاق و زهد مهمترین بعد شخصیتی تنوخی است.(برنجکار،ص91) * دانشنامه جهان اسلام* شیخ خطیب،رساله ها؛ محمد ابوهلال : فرد دیگر شیخ محمد ابوهلال ملقب به شخی فاضل است که شخصیتی همچون تنوخی داشته است . او شاعری زبردست بوده و اشعاری در وصف خداوند و پیامبر صلی الله علیه و اله کامل* کتاب النقط و اهل بیت او عليه السلام و اهل عرفان سروده است . گفته میشود او نیز آثار متعددی داشته است که اکثر آنها اعم از نثر و نظم از بین رفته است.(برنجکار،ص91)الدوایر، مقدمۀ زیبولد