{{جعبه اطلاعات فرقه| عنوان =اهل حق | تصویر =تعريفاهل حق.jpg ([[پرونده:اهل حق.jpg|بندانگشتی|كتاب اهل حق]]) | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = كتاب اهل حق ، على اللهی ، سر سپردگان ، یارسان ، غلات ، نصیریه، علویان و.... نامهایی است برای افراد  |مؤسس =سلطااسحاق |سال تأسیس =  |قدمت =سده چهارم | گرایش = | گستره جغرافیایی =كرمانشاه،لرستان،شهرهاي عراقي هم مرز ايرن و گروههایی که در مورد امام على عليه السلام راه غلو را پیمودهاند ايلات شرقي و او را به درجه خدایی رسانیدهاند و برای خود آداب و رسون خاص وضع کرده اند. برخی كردنشين تركيه | شهرهای مهم =  | زیارتگاه‌ها = | وقایع مهم = | حکومت‌ها = | علل پیدایش = | نام‌های دیگر =یارسیان،نصیری،اهل طایفه، علی الهی، شیطان پرست | از فرقه‌های = | از این گروهها حتی درباره رؤسای خود نیز غلو می کنند. در کشور ایران درباره این گروهها معمولا از اسامی شاخه‌های = | باورها =تناسخ، حلول | داعیان = | فرقه‌ها = | شاخه‌ها = | رهبر/امام کنونی = | رهبران/امامان = | آئین‌ها = | کتاب‌های مهم =نامه سرانجام،خاکسار اهل حق،رسالت اهل حق و علی اللهی می شود، گرچه خود آنها ترجیح می دهند که بر آنان اهل حق اطلاق شود ح | وضعیت = | تاریخ انقراض = | تعداد پیروان = | مؤسسات = | مذهبی = | اجتماعی = | سیاسی =}}  {{تاریخ فرق و کلمات علی مذاهب اسلامی }} اهل حق، [[على اللهی و غلات خوشایندشان استفاده نیست]]، [[سر سپردگان]]، [[یارسان]]، [[غلات]]، [[نصیریه]]، [[علویان]] و.... نام هایی است برای افراد و گروه هایی که در ترکیه به این گروه بکتاشی مورد [[امام على عليه السلام]] راه غلو را پیموده اند و علوی او را به درجه خدایی رسانیده اند و در سوریه نصریه برای خود آداب و علویان می گویندرسوم خاص وضع کرده اند. پیروان برخی از این مذاهب گروه ها حتی درباره رؤسای خود نیز غلو می کنند، در کشورهای ایران، عراق، ترکیه، آلبانی، سوریه، افغانستان و کشورهای آسیای میانه پراکنده شده اند. درایران اکثر کشور ایران درباره این گروه ها معمولا از اسامی اهل حق در استان کرامنشاه زندگی و علی اللهی میکنند هرچند در مناطق دیگر نیز طوایفی از اهل حق وجود دارند. ایران اکثر اطلاق می شود، گرچه خود آنها ترجیح می دهند که بر آنان اهل حق اطلاق شود و کلمات علی اللهی و غلات خوشایندشان نیست. در استان کرامنشاه زندگی میکنند هر چند ترکیه به این گروه [[بکتاشی]] و [[علوی]] و در مناطق دیگر نیز طوایفی از اهل حق وجود دارندسوریه نصریه و علویان می گویند.(۲۰۸) گروههای مختلف اهل حق ، پیروان این مذاهب در آرا و عقاید کشورهای ایران، عراق، ترکیه، آلبانی، سوریه، افغانستان و آداب و رسوم اختلافات زیادی دارند تا آنجا که به راحتی نمیتوان کشورهای آسیای میانه پراکنده شده اند. درایران اکثر اهل کوفه را فرقه و مذهبی واحد دانست برخی حق در استان کرامنشاه زندگی میکنند هرچند در مناطق دیگر نیز طوایفی از آنان صریحا امام علی علیه السلام را خدا می دانند برخی دیگر که شیطان پرست نامیده می شوند شیطان را تقدیس می کنند اهل حق وجود دارند. گروه های مختلف اهل حق ، در آرا و عقاید و آداب و حرامهای الهی رسوم اختلافات زیادی دارند تا آنجا که به راحتی نمیتوان اهل کوفه را حلال دانند فرقه و مخالف طهارت و .عبادتند همچنین گروهی مذهبی واحد دانست برخی از اهل حق خود رامی اهل حق مسلمان آنان صریحا [[امام علی علیه السلام]] را خدا می دانند برخی دیگر که شیطان پرست نامیده می شوند و شیعه اثنی عشریه معرفی کرده شیطان را تقدیس می کنند و سعی میکنند تا عقاید خود حرام های الهی را با عقاید امامیه هماهنگ سازند حلال دانند و به شریعت واعمال مخالف طهارت و عبادات اسلامی پایبندند.=تاريخ پيدايش و گسترش==درباره تاریخ پیدایش فرقه های عبادتند همچنین گروهی از اهل حق خود را اهل حق اختلاف نظر وجود دارد مسلمان و [[شیعه اثنی عشریه]] معرفی کرده و در این باره مدارک مستندی در دست نیست . در کتابهای قدیمی که سعی میکنند تا قرن پنجم نگاشته شده، نامی از اهل حق دیده نمیشود اگر ملاک اهل حق بودن عقاید خود را صرفا غلو درباره امام علی علیه السلام بدانیم در این صورت ، تاریخ پیدایش این فرقه با عقاید [[امامیه]] هماهنگ سازند و به زمان امام علی علیه السلام میرسد زیرا در زمان آن حضرت ، برخی او را به درجه خدایی رساندند شریعت واعمال و حضرت با آنها برخورد شدیدی کرد ما اگر عبادات اسلامی پایبندند.<ref>(تاریخ فرق و مذاهب اسلامی رضا برنجکار صفحه ۹۲)</ref> == پيدايش==درباره تاریخ پیدایش فرقه های اهل حق را فرقه ای خاص با مجموعه ای از آرا اختلاف نظر وجود دارد و عقاید که هم اینک مرکز آنها در غرب ایران است بدانیم، این باره مدارک مستندی در این صورت تعیین دقیق تاریخ پیدایش آنان ممکن دست نیست و تنها نقل قولهایی . در این باره وجود دارد.و بنا به کتاب نامه سرانجام های قدیمی که از متون مقدس اهل تا قرن پنجم نگاشته شده، نامی از اهل حق است دیده نمیشود اگر ملاک اهل حق بودن را صرفا غلو درباره [[امام علی علیه السلام]] بدانیم در این مسلک از زمانی که خداوند با ارواح آدمیان صورت ، تاریخ پیدایش این فرقه به محاوره پرداخته از آنان بر الوهیت خود اقرار گرفته است عالم الست یا علم ذر) پی ریزی شده و برنامه آن در هر زمان و عصری جزء اسرار پیامبران بوده و سینه به سینه از سلف به خلف و نیزدنباله همان برنامه می رسیده است که امام علی امام علی علیه السلام به سلمان و عدهای از یاران معدود خود تعلیم داد و سپس میرسد زیرا در ادوار گونان اسرار این گروه زمان آن حضرت ، برخی او را به اشخاص دیگری از قبیل بهلول ، بابا سرهنگ ، بابانااوس درجه خدایی رساندند و سلطان اسحاق منتقل شده و آنان نیز به دیگران انتقال دادند. کتاب شاهنامه حقیقت که از کتابهای اهل حق به شمار می،رود مؤسس و پایه گذار حضرت با آنها برخورد شدیدی کرد ما اگر اهل حق را نصیر معرفی میکند فرقه ای خاص با مجموعه ای از آرا و او را .غلام حضرت علی علیه السلام میداند. برخی معتقدند عقاید که هم اینک مرکز آنها در غرب ایران است بدانیم، در این آیین در قرن دوم توسط بهلول ماهی و یارانش با استفاده از عقاید صورت تعیین دقیق تاریخ پیدایش آنان ممکن نیست و آرا تنها نقل قول هایی در این باره وجود دارد.<ref>(تاریخ فرق و ذخایر معنوی ایران مانند مذاهب اسلامی رضا برنجکار صفحه ۹۳،۹۴)</ref> ==سیر تاریخی==اغلب یارسانیان که خود را مسلمان می‌دانند درباره ظهور آیین زردشتی ، مانوی و مزدکی و [[یارسان]] بر این باورند که خداوند از میان بنی‌آدم پیامبرانی همراه با بهره گیری از دین مبین اسلام کتاب آسمانی مبعوث کرد تا انسان ها را به‌سوی فلاح و آیین مسیحی و کلیمی و افکار فرقه های غالی رستگاری راهنمایی کنند. پس از اسلام پی ریزی شده است همچنین گفته شده است آخرین فرستاده‌ی خداوند، اندیشه‌ای پدیدار شد که مسک اهل حق درباره او چنین می‌گویند: «طبق اصل تکامل (در قرن سوم توسط شاه فضل ولی تاسیس شدهبرخی دیگر بر آن اند که در قرن چهارم مردی به نام مبارک شاه ملقب به شاه خوشین که همچون میان اهل حق)، شریعت دوره‌ی خود را از [[حضرت آدم صفی الله]] تا [[حضرت عیسی محمد رسول‌الله (صلی‌ الله علیه السلام متولد از مادری بکر و آله)]] آخرین پیامبر مرسل طی نمود. در اثر آگاهی کامل شریعت و ترقی علوم معنوی، دوره‌ای به نام ماما جلاله دانسته می،شود در میان ایلات لر ظهور کرد "معرفت" به وجود آمده  که با قبول اصل شرع، به تکامل معنوی انسان همت گمارده‌ و آیین حقیقت را در میان مردم شایع کرد گفته می شود و وعده داد عارفانی به وجود آمده‌اند که پس از رحلتش روحش به جسم شخصی به نام سلطان اسحاق حلول خواهد کرد. آنان نیز مرکز تجلی حق بوده .بر اساس تجلی ذات خداوند در قرن هشتم سلطان اسحاق سحاک انسان، اهل حق معتقدند: «در هر زمان یک شخص بیش از سایر مردم دارای ذات خدائی بوده که آن شخص مظهر حق‌تعالی یا صحاک به قولی ذات ( در مناطق کردنشین بین ایران خدا) مهمان می‌باشد.که ره‌آورد چنین اندیشه و عراق ظهور کرد او در قریه برزنجه ناحیه شاره زور بخش حلبچه عراق تفکری امروزه "آیین یارسان" یا "اهل حق" خواهد بود، که بنا بر اندیشه اهل حق، به دنیا آمد امام پس از مرگ پدرش شیخ عیسی ، به منطقه اورامان ایران مهاجرت کرد اگر او را مؤسس آن "دوره حقیقت" می‌گویند.<ref>(پایگاه جامع فرق، ادیان و مذهب سایت https://www.adyannet.com/fa/news/25695)</ref> ==دولت های مهم==ندارد==اشخاص مهم==نام اصلی "[[نورعلی الهی]]" پایه‌گذار جریان "مکتب" در فرقه اهل حق ندانیم، لااقل باید او را بزرگترین مجدد حق، "فتح‌الله" ملقب به "کوچ علی" است که بنا بر داستان‌سرائی و عوام فریبی که نورعلی الهی بیان می‌کند، تغییر پیدا کرده است و احیاگر این آیین دانست. او بود مدعی است که مذهبی با عقاید سلطان اسحاق روح سیدی را به پیکر او وارد کرده است.نورعلی الهی مدعی که نامش توسط سلطان اسحاق برزنجه‌ای از «فتح‌الله» ملقب به «کوچ علی» به «سید نورعلی» تغییر پیداکرده است و آیین مشخص ابداع کرد و اهل حق را هریک از مناطق مختلف کردنشین دور خویش جمع کرد بندهای نام او -نورعلی- مستفاد و آنها را سازماندهی کرد.منطبق با یکی از منابع مهم درباره آیین اهل حق مجموعه رسائلی آیات الهی در قرآن کریم است که شامل شش بخش میباشد و مجموعا نامه سرانجام یا کلام سرانجام نامیده می.شود این رسائل توسط سلطان اسحاق و یارانش نگاشته شده است. کتابهای دیگری نیز توسط یاران سلطان نوشته شده و از خود از طرف خداوند به خاندان او نیز سرودهای زیادی برجای مانده عطا گردیده است .[[سلطان اسحاق برای تداوم آیین خود یارانش را سازماندی کرد ابتدا یکی از یارانش برزنجه‌ای]] که در میان سرسپردگان به نام پیر بنیامین را به سمت پیری این فرقه در تاریخ تولد و دیگر دوستش به نام داود را به سمت دلیل برگزید سپس هفت تن وفات سلطان اسحاق اختلاف‌نظر وجود دارد. سلطان اسحاق که در خانواده‌ای پیرو مذهب [[اهل سنت]] با گرایش به تصوف به دنیا آمده بود بعد از مرگ پدر از پیروانش را کردستان عراق به عنوان هفت خاندان برای رهبری فرقه خویش انتخاب کرد. بدین ترتیب خاندانهای هفتگانه پارسان (مخفف یارستان کردستان ایران مهاجرت نمود و قوانینی را در اهل حق وضع نموده است که تا امروز اهل حق به معنای یاران آن پایبند هستند.[[شیخ صفی‌الدین اردبیلی]] جد پادشاهان صفوی در اهل حق ) تشکیل شدجایگاه خاصی دارد. این خاندانها عبارت اند از: شاه ابراهیمی آنان معتقد هستند که شیخ صفی‌الدین ملقب به "صفیله"، یادگاری ، خاموشی ، عالی قلندری ، میرسوری، مصطفائی ، حاجی باویسی بعدازاینکه دوازده سال شاگردی شیخ زاهد گیلانی را نمود، به دستور استاد خود، به‌رسم طریقت برای بستن کمر، در قرن در قرون یازدهم تا سیزدهم، چهار خاندان دیگر سال 687 هجری قمری به نامهای زنوری، آتش بگی، شاهیاسی "پِردیور" مسافرت نمود و بابا حیدری تشکیل شدبه سلطان اسحاق پیوست. در نتیجه هم اکنون در آیین پارسان یازده خاندان وجود دارد به فرزندان هر یک از این خاندانها سید گفته میشود که وظایف خاصی بر عهده آنان است<ref>(پایگاه جامع فرق، ادیان و مذهب سایتhttps://www. سلطان اسحاق گذشته از خاندانها به منظور سازماندهی اهل حق ، دستههای دیگری نیز ایجاد کرد و برای هر دسته و نظایف خاصی تعیین نمودadyannet. آداب و رسوم اهل حقcom/fa/category/28)</ref> ==انشعابات==ندارد==عقاید مهم==تناسخ:یکی از آداب باورهای اصلی و متمایز آیین اهل حق که حق، اعتقاد به دستور سلطان رایج گردید سرسپردگی تناسخ است. پیروان اهل حق باید یکی تناسخ عبارت از داخل شدن روح انسان پس از خاندانهای یازده گانه را انتخاب کرده و مرگ در آن سر سپرده شوند برای سرسپردگی مراسم خاصی بدن دیگر است، بر این اساس هر انسان متناسب با حضور پیر و دلیل خاندان اجرا اعمالی که در زندگی خویش انجام داده است، پس از مرگ وارد بدن خاصی که به منزله لباس جدید اوست می شود. سرسپردگی به اندازه ای واجب شمرده شده که خود سلطان اسحاق برای انجام سرسپردگی پیر بنیامین را به پیری روح نیکوکاران وارد بدن ثروتمندان، و داود روح بدکاران وارد بدن فقرا میشود تا جزای کردار خویش را به دلیلی انتخاب کرد ببیند. هر انسانی پس از عوض کردن هزار جامه و لباس، هزار و مراسم سرسپردگی یکمین جامه خود را در حضور آنان انجام داد.از دیگر آدابی که سلطان اسحاق آن را رای ساخت گرفتن سه روز روزه عبارت از بقا و ابدیت استخواهد پوشید. بر هر فرد اهل حق واجب است سه روز از دوازدهم چله بزرگ زمستان تا چهاردهم آن را روزه بگیر و روزه پانزدهم روز عید سلطان و جشن حقیقت معتقدند ارواح انبیاء در بدن بزرگان آنها وارد شده اند. اعتقاد به تناسخ و تقمص در نزد دروزیها هم رایج است . البته پارسان پس از روز پانزدهم این اعتقاد در همه ادیان هندی و نیز سه روز دیگر را روزه می گیرند.از دیگر مراسم ابداعی سلطان، مراسم جمخانه برخی فلسفه های باستان همچون [[فلسفه فیثاغوری]] وجود داشته است گروه یارستان هر هفته باید در محلی جمع شوند و با مراسم خاصی سرگرم عیادت احتمالا از ادیان هندی وارد این فرقه شده است. ادیان الهی با مساءله تناسخ سخت به مخالفت پرداخته اند و خواندن اوراد و اذکار گردند. عده حاضر آن را جم یا جمع عقیده ای باطل و محل اجتماع را جمخانه یا جمخانه گویند وارد شدن به جمخانه مراسم خاصی داردبی پایه میدانند.در نزد حلول:اهل حق به جمخانه رفتن و نیاز دادن و قربانی کردن از مهمترین عبادات به شمار میرود همان گونه معتقدند که روزه ماه رمضاناز نظر آنها واجب نیست ، نماز خواندن نیز ضرورتی ندارد روح خداوند در بدن انسان حضور دارد و اغلب این حضور باعث می‌شود که انسان بتواند به جای نماز نیاز میدهند حقیقت و معتقدند با نشستن در جمخانه معرفت دست یابد. <ref>(تاریخ فرق و دادن نیاز، نماز ساقط می شود.مذاهب اسلامی رضا برنجکار صفحه ۹۵ ،۹۶)</ref> ==پراکندگی جمعیت==نیاز هدیه ای است که اهل حق به رئیس خود یا جمخانه تقدیم میکنند یکی از پیروان گفته دائرة المعارف تشیع در آغاز ایجاد مسلک اهل حق در عین حال که خود را مسلمان پیروان آن وحدت عقیده داشته اند. با گستردگی جماعت اهل حق و شیعه اثنی عشری میداند درباره دلیل عدم وجود نماز و روزه میگویند برای) چه نماز می خوانیم ، برای اینکه مهاجرت ایلات به فکر خدا باشیم و از او تشکر کنیم، دیگر مناطق به تدریج اختلافات میان اهل حق در دوره خانقاه تمرین کرده است تا جایی که همیشه با خدایش است شروع شد و همیشه با او راز و نیاز میکند و از او تشکر می نماید دیگر احتیاج نیست که حالا نماز بخواندپیروان آن به گروه های مختلفی تقسیم شدند.در اینجا سخت غفلت شده است که لازمه عبودیت ، تسلیم خدا بودن و اطاعت علت این اختلاف ها عبارتند از اوست و خدا از بندگانش خواسته است تا در قالب نماز خدا را یاد کنند چگونه میتوان عبادات شرعی را که خداوند خود خواسته است رها کرده و : نقل سینه به سینه کلام ها، دسترسی نداشتن پیروان به اوراد خود ساخته روی آورد وهمچنان کلام های موثق، سودجویی برخی از عبودیت پیشوایان محلی، تفاوت زبان ملیت، رسوم قومی و بندگی سخن گفت اجتماعی پیروان و بی سوادی انها.به نظر میرسد که اکثریت پیروان گروهی از اهل حق مطلب فوق معتقدند دین آنها [[دین یاری]] و سلطان سهاک دران دوران اسرار الهی را از برخی از صوفیان که معتقدند هنگام وصول به حقیقت شریعت باطل می گردد، اخذ کرده اند. به طور کلی شباهتهای زیادی میان صورت قوانین و ارکان اهل حق و صوفیان وجود دارد به یاران ابلاغ از جمله این شباهتها جمخانه است که بی شباهت به خانقاه نیست رو ارتباطی با دیگر ادیان ندارند. همچنین اهل حق همچون صوفیان عموما موهای انبوه و پریشان و شاربهای بلند دارند و این چهره خاص از نشانه هاي اين جماعت است.نقل شده است که پاره ای به گفته دائرةالمعارف تشیع گروهی دیگر در اثر آمیزش با فرق، دیگر عقاید خود را با اعتقادات آنها یکی دانسته اند گر چه خود را یارسان می نامند، ولی عملاً از پیروان اهل حق برای اینکه آسیبی به سبیلشان نرسد نظر اعتقادی گروهی از کشیدن سیگار خودداری میکنند.سلطان اسحاق پس از تدویت اصول آنها علی اللهی و گروهی دیگر شیطان پرست هستند.گروهی دیگر خود را تابع مذهب شیعه اثنی عشری جعفری میدانند و معتقدند آئین حقیقت دین نیست و قوانین فرقه مسلک اهل حق در کنار پل رودخانه سیروان در شمال شرقی ناحیه گوران در نزدیکی مرز ایران و عراق دستور اجرای آنها را داد این محل پردیور تابع مذهب اثنی عشری جعفری است.به زبان کردی یعنی این طرف رودخانه ( خوانده میشود و برای گفتۀ ناصری پیروان اهل حق مکانی مقدس و محترم میباشد به نام های مختلف اهل حق، پارسیان، نصیری اهل طایفه علی اللهی و قبله شیطان پرست معروف اند.اما پیروان این آئین میگویند آنها پارسیان یا اهل حق کرند هستند و گوران می باشد.==عقایداهل گروهی به اشتباه آنان را علی اللهی یا شیطان پرست میخوانند.بر اساس نگاهی به تاریخ و فلسفه اهل حق==همان گونه که گفته شد پارسیان نام بومی و ایرانی پیروان دین اهل حق درباره امام یا همان على عليه السلام غلو مى کنند بسیاری از آنان امام علی علیه السلام اللهی است.پیروان کیش پارسان که فارس زبانان آنها را بیشتر به مقامالوهیت میرسانند در شاهنامه حقیقت، از کتابهای اهل حق ، آمده نام علی اللهی میشناسند بیشتر ساکن بخش باختری استان کرمانشاه ایران هستند کیش پارسان آمیزه ای است :از دین های زرتشتی و [[بودایی]] و اسلام آنها مانند بوداییان به دور محمد همان کردگار،شد از جامه مرتضی آشکار،پس از رحلت احمد مصطفی ،بر او جانشین گشت آن مرتضی،كه ان مرتضي بود ذات خدا ،به تخت بقاگشت فرمانرواخداوند برخی و ازایش باور دارند یعنی بر این باورند که ما پس از مرگ در پیکر دیگری دوباره زاییده میشویم مناطق گوران و لرستان مرکز اصلی پیدایش آئین یارسان یا اهل حق همان اعتقادی که درباره حضرت علی علیه السلام دارند در مورد برخی بزرگان خود نیز دارند است.<ref>(پایگاه جامع فرق، ادیان و معتقدند در جامه های مختلف به میان مردم آمده است در وهله او در جامه ،خداوندگار در مرتبه دوم در جامه علی علیه السلام در مرحله سوم در جامه شاه خوشین ، در مرتبه چهارم در جامه سلطان سحاک ، در مرتبه پنجم در جامه قرمزی شاه ویس قلی مذهب سایتhttps://www.adyannet.com/fa/category/28)</ref> ==منابع تکمیلی==کتاب مشاهیر اهل حق،تاليف صديق صفي زاده، ناشر كتابخانه طهوری  کتاب شناسی فرقه اهل حق(يارسيان) در مرتبه ششم در جامه محمد بیک، در مرتبه هفتم در جامه خان آتش ظاهر شده است .نويسنده مهري رحيمي،اسماعيل اذر  سایت sid.ir ==پانویس=={{پانویس}} از دیگر عقاید رایج در میان اهل حق ، مساءله حلول است==منابع==نویسنده : یاسمن شهري * تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، رضا برنجکار، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 1387. حلول به معنای وارد شدن چیزی در غیر خود است فایلpdfپایگاه جامع فرق، ادیان و در اصطلاح به معنای حلول ذات خدا در اشیا و افراد استمذهب * سایتhttps://www.adyannet. مساءله حلول مبنای اعتقادی com/fa/category/28* کتاب فرقه اهل حق،نويسنده علي گودرزي بروجردي،انتشارات علامه بحرانی* نگاهی نو به الوهیت امام علی علیه السلام و برخی از بزرگان اهل حق ، به این معنا که خداوند در حضرت علی علیه السلام و شاه خوشین و سلطان سحاک و دیگران حلول کرده است. تناسخ یکی دیگر از عقاید اهل حق است. تناسخ عبارت از داخل شدن روح انسان پس از مرگ در بدن دیگر است . بر این اساس هر انسان متناسب با اعمالی که در زندگی خویش انجام داده است، پس از مرگ وارد بدن خاصی که به منزله لباس جدید اوست می شود. روح نیکوکاران وارد بدن و لباس ثروتمندان ، و روح بدکاران وارد بدن فقرا میشود تا جزای کردار خویش را ببیند. هر انسانی پس از عوض کردن هزار جامه و لباس، هزار و یکمین جامه خود را که عبارت از بقا و ابدیت است خواهد پوشید. اهل حق معتقدند ارواح انبیاء در بدن بزرگان آنها وارد شده اند. (۲۲۲) قبلا دیدیم که اعتقاد به تناسخ و تقمص در نزد دروزیها هم رایج است . این اعتقاد در همه ادیان هندی و نیز برخی فلسفههای باستان همچون فلسفه فیثاغوری وجود داشته است و احتمالا از ادیان هندی وارد این گونه فرقه ها شده است. ادیان الهی آیین اهل حق با مساءله تناسخ سخت به مخالفت پرداخته.اند آن را عقیده ای باطل تیکه بر کتاب سرانجام،فایل pdf،سید هاشم اقاجری، هادی استخری* سایت ویکی پدیا [[رده:تاریخ فرق و بی پایه میدانند.مذاهب]]