|سال تأسیس =

|قدمت =قدمت قدیمی‌ترین متون مذهبی دین یاری تا سدهٔ سده چهارم هجری (دوره شاه خوشین) و قدمت برخی از نیایشگاه‌های آن به پیش از اسلام نیز می‌رسد، اما ساختار کنونی آن از سدهٔ نهم هجری و توسط سلطان سهاک بنیان نهاده شده است

| نام‌های دیگر =یارسیان،نصیری،اهل طایفه، علی الهی، شیطان پرست

| باورها =تناسخ، حلول

| کتاب‌های مهم =نامه سرانجام،خاکسار اهل حق،رسالت اهل ح

اهل حق، [[على اللهی]]، [[سر سپردگان]]، [[یارسان]]، [[غلات]]، [[نصیریه]]، [[علویان]] و.... نام هایی است برای افراد و گروه هایی که در مورد [[امام على عليه السلام]] راه غلو را پیموده اند و او را به درجه خدایی رسانیده اند و برای خود آداب و رسوم خاص وضع کرده اند. برخی از این گروه ها حتی درباره رؤسای خود نیز غلو می کنند. کنند، در کشور ایران درباره این گروه ها معمولا از اسامی اهل حق و علی اللهی اطلاق می شود، گرچه خود آنها ترجیح می دهند که بر آنان اهل حق اطلاق شود و کلمات علی اللهی و غلات خوشایندشان استفاده نیست. در ترکیه به این گروه [[بکتاشی]] و [[علوی]] و در سوریه نصریه و علویان می گویند. پیروان این مذاهب در کشورهای ایران، عراق، ترکیه، آلبانی، سوریه، افغانستان و کشورهای آسیای میانه پراکنده شده اند. درایران اکثر اهل حق در استان کرامنشاه زندگی میکنند هرچند در مناطق دیگر نیز طوایفی از اهل حق وجود دارند. ایران اکثر اهل حق در استان کرامنشاه زندگی میکنند هر چند در مناطق دیگر نیز طوایفی از اهل حق وجود دارند. گروه های مختلف اهل حق ، در آرا و عقاید و آداب و رسوم اختلافات زیادی دارند تا آنجا که به راحتی نمیتوان اهل کوفه را فرقه و مذهبی واحد دانست برخی از آنان صریحا [[امام علی علیه السلام]] را خدا می دانند برخی دیگر که شیطان پرست نامیده می شوند و شیطان را تقدیس می کنند و حرام های الهی را حلال دانند و مخالف طهارت و عبادتند همچنین گروهی از اهل حق خود را اهل حق مسلمان و [[شیعه اثنی عشریه]] معرفی کرده و سعی میکنند تا عقاید خود را با عقاید [[امامیه]] هماهنگ سازند و به شریعت واعمال و عبادات اسلامی پایبندند.<ref>(تاریخ فرق و مذاهب اسلامی رضا برنجکار صفحه ۹۲)</ref>

اغلب یارسانیان که خود را مسلمان می‌دانند درباره ظهور آیین [[یارسان]] بر این باورند که خداوند از میان بنی‌آدم پیامبرانی همراه با کتاب آسمانی مبعوث کرد تا انسان ها را به‌سوی فلاح و رستگاری راهنمایی کنند. پس از آخرین فرستاده‌ی خداوند، اندیشه‌ای پدیدار شد که اهل حق درباره او چنین می‌گویند: «طبق اصل تکامل (در میان اهل حق)، شریعت دوره‌ی خود را از [[حضرت آدم صفی الله]] تا [[حضرت محمد رسول‌الله (صلی‌ الله علیه و آله)]] آخرین پیامبر مرسل طی نمود. در اثر آگاهی کامل شریعت و ترقی علوم معنوی، دوره‌ای به نام "معرفت" به وجود آمده  که با قبول اصل شرع، به تکامل معنوی انسان همت گمارده‌ و عارفانی به وجود آمده‌اند که آنان نیز مرکز تجلی حق بوده .بر اساس تجلی ذات خداوند در انسان، اهل حق معتقدند: «در هر زمان یک شخص بیش از سایر مردم دارای ذات خدائی بوده که آن شخص مظهر حق‌تعالی یا به قولی ذات (خدا) مهمان می‌باشد.که ره‌آورد چنین اندیشه و تفکری امروزه "آیین یارسان" یا "اهل حق" خواهد بود، که بنا بر اندیشه اهل حق، به آن "دوره حقیقت" می‌گویند. [ظهور دوره‌ی حقیقت از نگاه یارسان (اهل حق)حال باید به اهل حق گفت که اولا این ادعای شما بدون دلیل است و دلیلی از شرعیت السلام بر آن نیامده یا خبری مبنی بر آمدن چنین دینی منتشر نشده است و ثانیاً مبتنی بر عقیده باطل تناسخ یا دونادون می‌باشد که با ادله عقلی و نقلی مردوداست.<ref>(پایگاه جامع فرق، ادیان و مذهب سایت https://www.adyannet.com/fa/news/25695)</ref>

تناسخ:یکی از باورهای اصلی و متمایز آیین اهل حق، اعتقاد به تناسخ است.تناسخ عبارت از داخل شدن روح انسان پس از مرگ در بدن دیگر است . است، بر این اساس هر انسان متناسب با اعمالی که در زندگی خویش انجام داده است، پس از مرگ وارد بدن خاصی که به منزله لباس جدید اوست می شود. روح نیکوکاران و وارد بدن و لباس ثروتمندان، و روح بدکاران وارد بدن فقرا میشود تا جزای کردار خویش را ببیند. هر انسانی پس از عوض کردن هزار جامه و لباس، هزار و یکمین جامه خود را که عبارت از بقا و ابدیت است خواهد پوشید. اهل حق معتقدند ارواح انبیاء در بدن بزرگان آنها وارد شده اند. اعتقاد به تناسخ و تقمص در نزد دروزیها هم رایج است . این اعتقاد در همه ادیان هندی و نیز برخی فلسفه های باستان همچون [[فلسفه فیثاغوری]] وجود داشته است و احتمالا از ادیان هندی وارد این فرقه شده است. ادیان الهی با مساءله تناسخ سخت به مخالفت پرداخته اندو اند و آن را عقیده ای باطل و بی پایه میدانند.حلول:اهل حق معتقدند که روح خداوند در بدن انسان حضور دارد و این حضور باعث می‌شود که انسان بتواند به حقیقت و معرفت دست یابد.<ref>(تاریخ فرق و مذاهب اسلامی رضا برنجکار صفحه ۹۵ ،۹۶)</ref>

به گفته دائرة المعارف تشیع در آغاز ایجاد مسلک اهل حق پیروان آن وحدت عقیده داشتهاند.اند با گستردگی جماعت اهل حق و مهاجرت ایلات به دیگر مناطق به تدریج اختلافات میان اهل حق شروع شد و پیروان آن به گروه های مختلفی تقسیم شدند. علت این اختلاف ها عبارتند از: نقل سینه به سینه کلام ها، دسترسی نداشتن پیروان به کلام های موثق موثق، سودجویی برخی از پیشوایان محلی محلی، تفاوت ،زبان ملیت زبان ملیت، رسوم قومی و اجتماعی پیروان و بی سوادی انها. اکثریت پیروان گروهی از اهل حق معتقدند دین آنها [[دین یاری]] و سلطان سهاک دران دوران اسرار الهی را به صورت قوانین و ارکان اهل حق به یاران ابلاغ از این رو ارتباطی با دیگر ادیان ندارند.نمود.همچنین به گفته دائرةالمعارف تشیع گروهی دیگر در اثر آمیزش با فرق، دیگر عقاید خود را با اعتقادات آنها یکی دانسته اند گر چه خود را یارسان مینامند، می نامند، ولی عملاً از نظر اعتقادی گروهی از آنها علی اللهی و گروهی دیگر شیطان پرست هستند.به گفته دائرةالمعارف تشیع گروهی دیگر خود را تابع مذهب شیعه اثنی عشری جعفری میدانند و معتقدند آئین، آئین حقیقت دین نیست و مسلک اهل حق تابع مذهب اثنی عشری جعفری است. به گفتۀ تحفه ناصری پیروان اهل حق به نام های مختلف اهل، حق پارسان، اهل حق، پارسیان، نصیری اهل طایفه علی اللهی و شیطان پرست معروف اند.اما پیروان این آئین میگویند آنها پارسان پارسیان یا اهل حق هستند و گروهی به اشتباه آنان را علی اللهی یا شیطان پرست میخوانند.بر اساس نگاهی به تاریخ و فلسفه اهل حق پارسان پارسیان نام بومی و ایرانی پیروان دین اهل حق یا همان على اللهی است.پیروان کیش پارسان که فارس زبانان آنها را بیشتر به نام علی اللهی میشناسند بیشتر ساکن بخش باختری استان کرمانشاه ایران هستند کیش پارسان آمیزه ای است از دین های زرتشتی و [[بودایی]] و اسلام آنها مانند بوداییان به و ازایش باور دارند یعنی بر این باورند که ما پس از مرگ در پیکر دیگری دوباره زاییده میشویم مناطق گوران و لرستان مرکز اصلی پیدایش آئین یارسان یا اهل حق است.<ref>(پایگاه جامع فرق، ادیان و مذهب سایتhttps://www.adyannet.com/fa/category/28)</ref>

* نگاهی نو به آیین اهل حق با تیکه بر کتاب سرانجام،فایل pdf،سید هاشم اقاجری، هادی استهریاستخری