زیدیه یکی از مذاهب شیعه است.زیدیه فرقه ای هستندکه پس از [[امام علی علیه السلام(ع)]] و [[امام حسن علیه السلام(ع)]] و [[امام حسین علیه السلام(ع)]] به امامت زید فرزند امام سجاد علیه السلام قائل هستند وامام و [[امام سجاد علیه السلام ]] و سایر امامان بعدی اثنی عشریه را تنها به عنوان پیشوایان علم و معرفت میپذیرند.فرقه هایی از زیدیه گرچه امام علی علیه السلام را افضل مردم پس از [[پیامبر ]] میدانند اما خلافت [[ابوبکر ]] و [[عمر ]] را مشروع تلقی میکنند.دلیل ان جواز خلافت مفضول با وجود افضل است.<ref>آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی،51.</ref>.

این فرقه از شیعه در عصر [[بنی امیه ]] که از ظلمت و تاریکی به شمار می‌رود ،به وجود آمده است. عصری که در آن خلفای بنی امیه در محو احکام و آثار [[اسلام ]] با یکدیگر به مسابقه برخاسته بودند. آن زمان حضرت زید بن علی برای اصلاح [[امت ]] اسلامی قیام کرد و جماعت مسلمین برای احیای شریعت که امر مقدسی است به او روی آوردند و از نظریات و افکار زید پشتیبانی کردند و به امامت وی معتقد شدند که بعدها در تاریخ فرق و مذاهب به شیعه زیدی معروف شدند.<ref>تاریخ زیدیه در قرن دوم و سوم هجری،۲۳۸.</ref>.

سومین گروه از فرقه‌های اصلی شیعه ،زیدیه است.این فرقه از شیعه در عصر [[بنی امیه]] که از ظلمت و تاریکی به شمار می‌رود ،به وجود آمده است. این گروه به امامت زید، فرزند امام زین العابدین معتقد هستند .زیدی‌ها از نظر تعداد پیروان از [[شیعیان دوازه امامی ]] کمتر هستند و برخلاف امامیه، نص را لازم نمی دانند، بلکه معتقدند که امامت باید در میان فرزندان حضرت فاطمه باشد، و می‌گویند :هر فاطمی که شمشیر بکشد و مردم را به سوی خود دعوت کند، اطاعت او همچون اطاعت حضرت علی بر آنها واجب است ،زیدیه‌ها در کشورهای مختلف از جمله یمن، بلاد جبل و دیلم پراکنده هستند.<ref>تاریخ زیدیه در قرن دوم و سوم هجری،39.</ref>.پس از زید،در بین پیروان او دانشمندانی پدید آمدند که به تنظیم عقاید و احکام زیدیه پرداختند و بدین ترتیب، مذهب زیدیه پدید امد.گرچه دانشمندان زیدیه به سیره عملی و نوشته های زید توجه داشتند،اما در عقاید از [[معتزله ]] و درفقه از مکتب [[ابوحنیفه]] تاثیر پذیرفتند.<ref>آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی،52.</ref>.

1_زیدیان طبرستان:[[حسن بن زید]] از آنجا که از ظلم و جور عباسیان رنج می‌برد ،می‌خواست همانند اسلاف خود قیام کند. با این حال حسن مخفیانه در ری زندگی می‌کرد و هرگز امر خود را آشکار نمی‌ساخت تا آنکه شرایط مقتضی شد که نهضت خود را آغاز کند از این جهت وقتی که این خبر به دیلم و طبرستان رسید، مردم دسته دسته با وی بیعت کردند و این نخستین بار بود که مذهب زیدی در دیار طبرستان انتشار می‌ یافت.

3_زیدیان یمن:نخستین بار زیدیه توسط ابراهیم بن موسی در سال ۱۹۹ هجری وارد یمن شد، ولی وی توسط سپاه عباسی در سال ۲۰۱ هجری شکست خورد و به بغداد رفت. در سال ۲۸۴ هجری [[الهادی الی الحق ]] در صعده یمن حکومت زیدیان را تشکیل داد و در سال ۲۸۸ هجری صنعا را نیز به تصرف خود در اورد. وی در سال ۲۹۸ هجری درگذشت. امام هادی در مذهب زیدی مجتهد بود و فقه هادوی را در یمن پایه گذاری نمود که نزدیک به فقه حنفی است.<ref>زیدیه،تاریخ و عقاید،91.</ref>.

===روابط زید فرزند امام سجاد علیه السلام است .او در نیمه دوم قرن اول و نیمه اول قرن دوم می‌زیست و بر ضد هشام بن عبدالملک حاکم اموی قیام کرد و سرانجام به شهادت رسید .امامان معصوم علیه السلام و دانشمندان [[امامیه]]، زید را به جهت دانش،  تقوا و شجاعتش ستوده و قیامش را مورد تایید قرار داده‌اند.از نظر آنها زید مدعی امامت نبود و به امامت پدر، برادر و پسر برادرش اعتقاد داشت و با رضایت آنان و به انگیزه انتقام خون امام حسین، امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح امور امت و تشکیل حکومت و واگذاری آن به امامان معصوم علیه السلام قیام کرد.<ref>آشنایی با خلفا===فرق و مذاهب اسلامی،51.</ref>.فرقه‌هایی از زیدیه اگرچه امام علی علیه السلام را افضل مردم پس از پیامبر(ص) می‌دانند اما خلافت [[ابوبکر ]] و [[عمر ]] را مشروع تلقی می‌کنند دلیل آنها جواز خلافت مفضول با وجود افضل است در کتاب‌های فرق و مذاهب،اهل مذاهب،[[اهل سنت ]] به زید نسبت می‌دهند و دلیل آنها گزارشی است که در برخی کتاب‌های تاریخی ذکر شده است این گزارش بر طبق نقل [[ابن اثیر]] چنین است پس از خروج زید جماعتی از سران بیعت کننده با زید نظر او را درباره [[ابوبکر]] و [[عمر]] جویا شدند زید در پاسخ گفت خداوند آن دو را رحمت کند من از اهل بیتم چیزی جز نیکی درباره آنها نشنیدم بیشترین چیزی که در اینجا وجود دارد این است که ما نسبت به خلافت از همه مردم سزاوارتر بودیم ولی ما را از آن محروم کردند و این عمل نظر ما باعث کفر آنها نمی‌شود و آنها به عدالت و بر طبق کتاب و سنت رفتار کردند بیعت کنندگان پرسیدند اگر آن دو ظالم نبودند پس این‌ها(بنی امیه) نیز ظالم نیستند زید در پاسخ گفت: این‌ها ان دو نیستند اینان به ما و به شما و به خودشان ظلم می‌کنند و من شما را به کتاب خدا و سنت پیامبر،برپا داشتن سنت‌ها و از میان بردن بدعت‌ها دعوت می‌کنم اگر اجابت کردید به سعادت می‌رسید و الا من وکیل و سرپرست شما نیستم در این حال گروهی از زید جدا شدند و بیعتش را شکستند.<ref>آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی،51.</ref>.

با در گذشت الهادی الی الحق در۲۹۸ ق با وجود شرایط خاص پیش امده در یمن و قدرت گیری [[اسماعیلیان]] که در دورات دوران الهادی نیز یکی از موانع جدی در راه تثبیت حاکمیت او بر سراسر یمن بود،از سوی دیگر ناتوانی جانشین الهادی و حفظ قدرت سیاسی خود و رقابت های درونی میان اشراف هادوی به تضعیف قدرت زیدیه انجامید. اما انچه براین بحران ها دامن میزد،انشقاقات درونی زیدیه بود.<ref>زیدیه در ایران،163.</ref>.

آنان تنها به سه امام منصوص معتقدند از این رو می‌توان آنها را شیعه سه امامی دانست.به عقیده آنان [[پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ]] تنها به امامت امام علی و امام حسن و امام حسین علیه السلام تصریح کرده است و پس از این سه بزرگوار، امام کسی است که شرایطی را احراز کند، یکی از این شرایط جهاد علنی و مبارزه مسلحانه با ستمگران است. از همین جاست که زیدیه پس از امام حسین علیه السلام به امامت امام سجاد علیه السلام و دیگر امامان امامیه که به جهاد علنی نپرداختند، اعتقاد ندارند.<ref>آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی،52.</ref>.

همچنین بغدادی میگوید: هر سه فرقه زیدیه مانند [[خوارج ]] معتقدند که مرتکبین کبیره خالد رد آتش جهنم اند.

*جنبش زیدیه در ایران،عبدالرفیع حقیقت،۱۳۵۹،فایلpdfسایت ویکی شیعه