اباضیه: تفاوت بین نسخهها
(←جستار های وابسته) |
(←اعتقادات اباضیه) |
||
| (۲۸ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | {{جعبه اطلاعات فرقه | |
| + | | عنوان = اباضیه | ||
| + | | تصویر = Abazieh-mo-1.jpg | ||
| + | | اندازه تصویر = | ||
| + | | توضیح تصویر = مذهب اباضیه | ||
| + | |مؤسس = عبدالله ابن اباض | ||
| + | | سال تأسیس = ۳۷ هجری | ||
| + | | قدمت = | ||
| + | | گرایش = یک مکتب میانهرو از خوارج | ||
| + | | گستره جغرافیایی = عمان، زنگبار، شمال آفریقا | ||
| + | | شهرهای مهم = | ||
| + | | زیارتگاهها = | ||
| + | | وقایع مهم = انقلاب اباضیان در عمان و تأسیس دولت اباضیه، مخالفت با خلافتهای اموی و عباسی، شورشها و قیامهای اباضی در شمال آفریقا | ||
| + | | حکومتها = | ||
| + | | علل پیدایش = جنگ صفین و ماجرای حکمیت، تأسیس خوارج و انشعاب در میان آنان | ||
| + | |||
| + | | نامهای دیگر = | ||
| + | | از فرقههای = اهل سنت | ||
| + | | از شاخههای = | ||
| + | | باورها = | ||
| + | | داعیان = | ||
| + | | فرقهها = | ||
| + | | شاخهها = | ||
| + | | رهبر/امام کنونی = | ||
| + | | رهبران/امامان = عبدالله بن إباض، جابر بن زید الأزدی | ||
| + | | آئینها = | ||
| + | | کتابهای مهم = | ||
| + | | وضعیت = همچنان فعال | ||
| + | | تاریخ انقراض = | ||
| + | | تعداد پیروان = | ||
| + | | مؤسسات = | ||
| + | | مذهبی = | ||
| + | | اجتماعی = | ||
| + | | سیاسی = | ||
| + | }} | ||
| + | {{تاریخ فرق و مذاهب اسلامی}} | ||
| − | + | اباضیه یا اباضیگری یکی از [[مذاهب اسلام]] است که برخی معتقدند از جریان خوارج نشأت گرفتهاست. گفته شده این فرقه از کهنترین مذاهب اسلامی و تنها گروه باقیمانده از خوارج است.نام این مکتب از نام عبدالله بن اباض تمیمی نخستین پیشوای آن گرفته شدهاست.<ref>ویکی شیعه- اباضیه</ref> | |
| − | اباضیه یا اباضیگری یکی از مذاهب اسلام است که برخی معتقدند از جریان خوارج نشأت گرفتهاست. گفته شده این فرقه از کهنترین مذاهب اسلامی و تنها گروه باقیمانده از خوارج است.نام این مکتب از نام عبدالله بن اباض تمیمی نخستین پیشوای آن گرفته شدهاست. | + | اباضیه که هم از تسنن و هم از تشیع جداست هرچند از نظر شمار پیروان در مقایسه با سنیان و شیعیان گروه کوچکی به حساب میآید، اما از نظر تاریخی جریانی بسیار مهم است. امروزه اباضیان بیشتر در شمال آفریقا، شرق آفریقا (بهویژه جزیره زنگبار) و عمان سکونت دارند. |
| − | |||
| − | + | == '''پیدایش''' == | |
| + | پس از کشته شدن [[ابوبلال]]، ابن زیاد به قصد ریشهکن کردن [[خوارج]] با شدت بیشتری به قلع و قمع آنان ادامه داد. متقابلاً خوارج هم به قصد جهاد در [[بصره]] گرد آمدند، و در میان آنان رهبران قوم همچون نافع بن ازرق، عبدالله بن صفار و ابن اباض حاضر بودند و ظاهراً نافع نسبت به دیگران ریاستی داشت. در همین ایام [[عبدالله بن زبیر]] در [[مکه]] قیام و ادعای خلافت کرده بود. به پیشنهاد نافع، در سال ۶۴ق آنان در کنار [[ابن زبیر]] برابر سپاه شام جنگیدند و پیروز شدند | ||
| + | پس از نبرد، [[خوارج]] از باور ابن زبیر پرس و جو کردند. ابن زبیر اگرچه پیش از نبرد، خود را موافق آنان نشان داده بود، اما با احساس بینیازی از خوارج، [[عثمان]] و [[طلحه]] و [[زبیر]] را ستود و از خوارج تبری جست و خوارج از او جدا شدند. | ||
| + | آغاز فعالیت و پیدایش اباضیه را، شوال سال ۳۷هجری، و پس از جنگ صفین با انتخاب عبداللّه بن وهب راسبی به عنوان امام یا [[خلیفه]] و با شعار «حکمی جز حکم خدا نیست» اعلام میدارند <ref> الکامل، ج ۲، ص۲۰۲-۲۰۶ </ref> | ||
| + | |||
| + | ==سیر تاریخی== | ||
| + | ندارد | ||
| − | اباضیه | + | == '''دولت های مهم''' == |
| + | اباضیه تنها فرقه باقیمانده از فرقههای خوارج است که در حال حاضر پیروانی در کشورهای [[عمان]]، [[زنگبار ]]و [[شمال آفریقا،]] الجزایر، لیبی و تونس دارد، چنان که مذهب رسمی کشور عمان، اباضی است. | ||
| − | == | + | ==انشعابات== |
| − | + | ندارد | |
| − | |||
| − | |||
| − | == ''' | + | == '''اشخاص مهم''' == |
| − | شیخ علی یحی معمر | + | * شیخ علی یحی معمر |
| − | دکتر عمرو خلیفه نامی | + | * دکتر عمرو خلیفه نامی |
| − | شیخ ابراهیم بیوض | + | * شیخ ابراهیم بیوض |
| − | شیخ ابوالیقضان ابراهیم | + | * شیخ ابوالیقضان ابراهیم |
| − | مجاهد سلیمان بارونی | + | * مجاهد سلیمان بارونی |
| − | شیخ احمد خلیلی | + | * شیخ احمد خلیلی |
| − | شیخ ابواسحق ابراهیم اطفیش | + | * شیخ ابواسحق ابراهیم اطفیش |
== '''اعتقادات اباضیه''' == | == '''اعتقادات اباضیه''' == | ||
| − | آنان بر این عقیدهاند که نمیتوان به کسی مؤمن یا کافر گفت، چرا که وحی منقطع شد؛ و ابوبکر و عمر از دنیا رفتهاند و امروز کسی نیست که حقایق را بیان کند و کافر را از مؤمن تمیز دهد. بدان جهت ما به کسی نمیگوییم که او مؤمن است یا کافر | + | آنان بر این عقیدهاند که نمیتوان به کسی مؤمن یا کافر گفت، چرا که وحی منقطع شد؛ و [[ابوبکر]] و [[عمر]] از دنیا رفتهاند و امروز کسی نیست که حقایق را بیان کند و کافر را از مؤمن تمیز دهد. بدان جهت ما به کسی نمیگوییم که او مؤمن است یا کافر |
| − | |||
| − | |||
ایمان و اسلام را هم معنی و مترادف میشمرند. ایمان اسلام است و اسلام ایمان بندهای مؤمن نمیشود؛ | ایمان و اسلام را هم معنی و مترادف میشمرند. ایمان اسلام است و اسلام ایمان بندهای مؤمن نمیشود؛ | ||
| − | + | مگر آنکه به چهار شهادت ایمان بیاورد: شهادت به وحدانیت خدا، به رسالت پیامبر اکرم (صلياللهعليهوآله) از جانب خدا، به رستاخیز پس از مرگ و به قَدَر. هرگاه بندهای این چهار شهادت را به زبان آورد، ایمان او از نظر مردم کامل است. <ref> طبری، تاریخ، ج ۵، ص۵۶۶ </ref> | |
| − | مگر آنکه به چهار شهادت ایمان بیاورد: شهادت به وحدانیت خدا، به رسالت پیامبر اکرم (صلياللهعليهوآله) از جانب خدا، به رستاخیز پس از مرگ و به قَدَر. هرگاه بندهای این چهار شهادت را به زبان آورد، ایمان او از نظر مردم کامل است. <ref> طبری، تاریخ، ج ۵، ص۵۶۶ </ref> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== '''پراکندگی جمعیت''' == | == '''پراکندگی جمعیت''' == | ||
| سطر ۵۰: | سطر ۸۰: | ||
== '''منابع تکمیلی''' == | == '''منابع تکمیلی''' == | ||
| − | |||
* الفرق الإسلامیة؛ (ذیل کتاب شرح المواقف للکرمانی). | * الفرق الإسلامیة؛ (ذیل کتاب شرح المواقف للکرمانی). | ||
* الملل و النحل؛ شهرستانی. | * الملل و النحل؛ شهرستانی. | ||
| سطر ۵۷: | سطر ۸۶: | ||
== '''پانویس''' == | == '''پانویس''' == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | == '''منابع''' == | ||
| + | نویسنده: مهلا سلطانی | ||
| + | * ویکی پدیا | ||
| + | * ویکی شیعه | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۳۲
 مذهب اباضیه | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| مؤسس | عبدالله ابن اباض |
| سال تأسیس | ۳۷ هجری |
| گرایش | یک مکتب میانهرو از خوارج |
| گستره جغرافیایی | عمان، زنگبار، شمال آفریقا |
| وقایع مهم | انقلاب اباضیان در عمان و تأسیس دولت اباضیه، مخالفت با خلافتهای اموی و عباسی، شورشها و قیامهای اباضی در شمال آفریقا |
| علل پیدایش | جنگ صفین و ماجرای حکمیت، تأسیس خوارج و انشعاب در میان آنان |
| اطلاعات دینی | |
| از فرقههای | اهل سنت |
| رهبران/امامان | عبدالله بن إباض، جابر بن زید الأزدی |
| وضعیت کنونی | |
| وضعیت | همچنان فعال |
| فرق و مذاهب اسلامی | |
| اهل سنت | |
| معتزله | |
| اهل حدیث | |
| اشاعره | |
| ماتریدیه | |
| وهابیت | |
| اباضیه | |
| قدریه | |
| شیعه | |
| امامیه | |
| زیدیه | |
| اسماعیلیه | |
| ناووسیه | |
| غلات | |
| اهل حق | |
| دروزیه | |
| نصیریه | |
| شیخیه | |
| بابیت | |
| بهائیت | |
اباضیه یا اباضیگری یکی از مذاهب اسلام است که برخی معتقدند از جریان خوارج نشأت گرفتهاست. گفته شده این فرقه از کهنترین مذاهب اسلامی و تنها گروه باقیمانده از خوارج است.نام این مکتب از نام عبدالله بن اباض تمیمی نخستین پیشوای آن گرفته شدهاست.[۱] اباضیه که هم از تسنن و هم از تشیع جداست هرچند از نظر شمار پیروان در مقایسه با سنیان و شیعیان گروه کوچکی به حساب میآید، اما از نظر تاریخی جریانی بسیار مهم است. امروزه اباضیان بیشتر در شمال آفریقا، شرق آفریقا (بهویژه جزیره زنگبار) و عمان سکونت دارند.
محتویات
پیدایش
پس از کشته شدن ابوبلال، ابن زیاد به قصد ریشهکن کردن خوارج با شدت بیشتری به قلع و قمع آنان ادامه داد. متقابلاً خوارج هم به قصد جهاد در بصره گرد آمدند، و در میان آنان رهبران قوم همچون نافع بن ازرق، عبدالله بن صفار و ابن اباض حاضر بودند و ظاهراً نافع نسبت به دیگران ریاستی داشت. در همین ایام عبدالله بن زبیر در مکه قیام و ادعای خلافت کرده بود. به پیشنهاد نافع، در سال ۶۴ق آنان در کنار ابن زبیر برابر سپاه شام جنگیدند و پیروز شدند پس از نبرد، خوارج از باور ابن زبیر پرس و جو کردند. ابن زبیر اگرچه پیش از نبرد، خود را موافق آنان نشان داده بود، اما با احساس بینیازی از خوارج، عثمان و طلحه و زبیر را ستود و از خوارج تبری جست و خوارج از او جدا شدند. آغاز فعالیت و پیدایش اباضیه را، شوال سال ۳۷هجری، و پس از جنگ صفین با انتخاب عبداللّه بن وهب راسبی به عنوان امام یا خلیفه و با شعار «حکمی جز حکم خدا نیست» اعلام میدارند [۲]
سیر تاریخی
ندارد
دولت های مهم
اباضیه تنها فرقه باقیمانده از فرقههای خوارج است که در حال حاضر پیروانی در کشورهای عمان، زنگبار و شمال آفریقا، الجزایر، لیبی و تونس دارد، چنان که مذهب رسمی کشور عمان، اباضی است.
انشعابات
ندارد
اشخاص مهم
- شیخ علی یحی معمر
- دکتر عمرو خلیفه نامی
- شیخ ابراهیم بیوض
- شیخ ابوالیقضان ابراهیم
- مجاهد سلیمان بارونی
- شیخ احمد خلیلی
- شیخ ابواسحق ابراهیم اطفیش
اعتقادات اباضیه
آنان بر این عقیدهاند که نمیتوان به کسی مؤمن یا کافر گفت، چرا که وحی منقطع شد؛ و ابوبکر و عمر از دنیا رفتهاند و امروز کسی نیست که حقایق را بیان کند و کافر را از مؤمن تمیز دهد. بدان جهت ما به کسی نمیگوییم که او مؤمن است یا کافر ایمان و اسلام را هم معنی و مترادف میشمرند. ایمان اسلام است و اسلام ایمان بندهای مؤمن نمیشود؛ مگر آنکه به چهار شهادت ایمان بیاورد: شهادت به وحدانیت خدا، به رسالت پیامبر اکرم (صلياللهعليهوآله) از جانب خدا، به رستاخیز پس از مرگ و به قَدَر. هرگاه بندهای این چهار شهادت را به زبان آورد، ایمان او از نظر مردم کامل است. [۳]
پراکندگی جمعیت
عمان: بزرگترین جمعیت اباضیه در عمان متمرکز است و این مذهب به عنوان مذهب غالب در این کشور شناخته میشود. شمال آفریقا: جوامع کوچکتری از اباضیه در مناطقی از شمال آفریقا، به ویژه در الجزایر (به طور خاص در منطقه وادی مزاب)، لیبی (جبل نفوسه) و تونس (جزیره جربه) وجود دارند. آفریقای شرقی: جمعیتهای پراکندهتری نیز در آفریقای شرقی، به ویژه در زنگبار یافت میشوند.
منابع تکمیلی
- الفرق الإسلامیة؛ (ذیل کتاب شرح المواقف للکرمانی).
- الملل و النحل؛ شهرستانی.
- الإباضیة بین الفرق الإسلامیة؛علی یحیی معمر.
پانویس
منابع
نویسنده: مهلا سلطانی
- ویکی پدیا
- ویکی شیعه
