اصول اعتقادی شیعیان امامی پنج چیز است. آنها مانند دیگر مسلمانان، [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] را [[اصول دین]] خود می‌دانند و افزون بر آن به دو اصل [[امامت]] و [[عدل]] اعتقاد دارند که آنها را از مذهب [[اهل سنت]] جدا می‌کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۹۶.</ref> به باور آنها، پس از [[پیامبر]]، لازم است شخصی به نام امام در جایگاه او قرار گیرد و مأموریت او را ادامه دهد. آنها تعیین امام را مانند تعیین پیامبر از سوی خدا می‌دانند و می‌گویند: خدا از طریق پیامبر امام را به مردم معرفی می‌کند.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۱۴.</ref>به اعتقاد امامیه، امامت صرفا یک رهبری اجتماعی و حتی دینی به معنای اجرای احکام اسلامی نیست، بلکه امامت رهبری امت اسلام در همه شئون حیات بشری اعم از اعتقادی، عملی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی است. از سوی دیگر امام یک شخص و یا یک شخصیت عادی نیست که مردم او را به میل خویش برگزینند، بلکه امام فردی معصوم از گناه و خطاست و رسالت سنگین استمرار راه نبوت را بر دوش دارد که بعد از رحلت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با امامت علی (علیه‌السّلام) شروع و تا قیامت استمرار خواهد داشت.

شیعیان دوازده‌امامی، برطبق [[روایت|روایاتی]] که از [[پیامبر اسلام(ص)]] نقل می‌کنند، معتقدند که او به فرمان خدا، [[امام علی]] را به عنوان جانشین خود و نخستین امام معرفی کرده است.<ref>علامه طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۹ش، ص۱۹۷، ۱۹۸.</ref> آنها برپایه احادیثی چون [[حدیث لوح]]، به [[دوازده امام]] اعتقاد دارند.<ref>علامه طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۷۹ش، ص۱۹۷، ۱۹۸.</ref>امامیه علاوه بر اینکه معتقد به امامت دوازده امام (علیهم‌السّلام) از طریق نص هستند، قائل به عصمت آنان مانند عصمت انبیاء می‌باشند. به همین جهت امامان نه‌تنها معصوم از گناه هستند، بلکه از خطا و اشتباه و سهو و نسیان نیز معصوم می‌باشند و برای اثبات این عصمت، هم به «نقل» و هم به «عقل» تمسک می‌جویند. ضمنا امامیه در رابطه با عصمت امامان قائلند که این عصمت مطلق است، یعنی امام هم قبل از امامت و هم بعد از امامت و هم در احکام دینی و جمیع امور باید معصوم باشد.