۳۸
ویرایش
تغییرات
بدون خلاصه ویرایش
| سیاسی =
}}
علویه یا نصیریه یکی از مذهب های منشعب شده از [[شیعه]] است که بزرگترین اقلیت دینی را در [[سوریه]] تشکیل می دهند.
این مذهب از آن دسته مذهب هایى است که با عمرى حدود هزار سال، تا امروز نیز دوام یافته و در بخش وسیعى از آسیاى غربى، به ویژه شمال غرب سوریه پراکنده است. شاید شناسایى تاریخى و عقاید هیچ مذهبى از مذهب هاى اسلامى به اندازه شناسایى نصیریه دشوار نباشد. شرایط تاریخى، انزواى اجتماعى در طول چندین قرن، شرایط جغرافیایى مناطق سکونت آنان، باطنى گرایى و پنهان کارى نزد این مذهب و نیز دشمنى و دروغگویى برخى مورخان و صاحبان کتابهاى فرق، مهمترین علل این صعوبت است. آنچه تحمل این دشوارى و وارد شدن به میدان شناسایى تاریخى و عقیدتى این مذهب را ضرورى مىسازد خروج شگفت انگیز و تدریجى این جماعت از انزوا در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادى و نقش آفرینى وسیع آنان در تحولات منطقه غرب آسیا، به ویژه سرزمین سوریه است.
{{تاریخ فرق و مذاهب اسلامی}}
== پیدایش ==
نصیریه که با نام «علویان» نیز شناخته مىشود بخشى از پیکر جهان تشیع است که بیشتر مورخان و علماى علم ملل و نحل ظهور آن را به قرن سوم هجرى و زمان حیات [[امام حسن عسکرى علیه السلام]] پیشواى یازدهم شیعیان یا دوران [[غیبت صغرا]] نسبت مىدهندمیدهند.نصیریه به ضم نون و فتح صاد، صفت نسبی است؛ انتساب به نصیر یا نصیری. درباره نصیر نیز دیدگاه های مختلفی وجود دارد که مهمترین آن، انتساب به فردی به نام [[ابن نصیر]] است. البته درباره دلیل نام گذاری و ریشه کلمه نصیریه دیدگاه های متعدد و متفاوتی وجود دارد<ref> .محمدبن عبدالکریم شهرستانى، الملل و النحل، ج 1، ص 192.</ref>
برخى مانند ابوالفداء در تاریخ خود مدعى هستند که این نام از نام نصیر، غلام و مولاى آزاد شده [[على بن ابى طالب علیه السلام]] گرفته شده استنظر دیگر، سابقه آنها را از این هم عقب تر مى برد . او در قرن سوم هجری ادعای بابیت کرد و مدعى است دیدگاههای باطمی خاصی داشت که دلیل نامگذارى نصیریه، به دوران فتوحات و فتح [[شام]] مربوط است.<ref>ابوموسى حریرى، العلویون النصیریون، ص 29-30از سوی شیعیان طرد شد.</ref>
بیشتر مورخان و نویسندگان ملل و نحل پیدایش این مذهب را در قرن سوم هجری دانسته اند. این فرقه در دوره امام حسن عسکری(ع) یا دوران غیبت صغرا در عراق شکل گرفت. این فرقه به [[محمد بن نُصیر]] از نزدیکان [[امام هادی(ع)]] و بنابر برخی منابع از اصحاب امام حسن عسکری(ع) منتسب است.
به اعتقاد علویون دلیل اینکه به علویون نصیریه میگویند این است که در اثناء [[جنگهای صلیبی]] به کوههای [[نصیرۀ]] سوریه پناه بردند و [[امویان]] به جهت تحقیر، آنان را نصیریه نامیدند. برخی برآنند که نصیریه به این جهت به این نام خوانده میشوند که آنان از احفاد [[انصار]] و از شیعیان علی علیه السلام بودند که از ظلم و جور [[حکومت عثمانی]] به این مناطق پناه آوردند.<ref>فرق و مذاهب اسلامی، ص97</ref>
== سیر تاریخی ==
==اشخاص مهم==
== باورها و اعتقادات ==
نصیریه از منظر تاریخی و در نگاه منابع ملل و نحل جزء فرق [[غلات ]] شیعه طبقه بندی شده اند. بیشتر منابع، این مذهب را از مذهبهای غالی منشعب از [[امامیه]] در دوران غیبت صغری به شمار آوردهاند.<ref>بروند اعلم، جامعه علویان سوریه، ص۱۲۱ و ۱۲۲.</ref> باورهای دینی نصیریه آمیزه ای از شیعه، [[تصوف]] و مفاهیم رازآلود است که غالبا به صورت درونی و محرمانه منتقل میشود.
اعتقاد به حلول خداوند در امام علی(ع) و الوهیت او، اسقاط تکالیف دینی و اباحه محرمات، تأویلگرایی و تناسخ همواره به عنوان یکی از اصول اساسی اعتقادات نصیریه در طول تاریخ حیات آنان بوده است. آنان معتقدند پیامبر(ص)، ائمه (ع) را مرجع و رهبر دینی مسلمانان قرار داده است. علویان به تبری از دشمنان ائمه معتقدند.<ref>شرف الدین، النصیریه دراسة تحلیلیة، ص۱۱۸.</ref>
انحرافات شدید غالیانه علویان ارتباط محکمی با شرایط خاص تاریخی، جغرافیایی و بستر عقیدتی که در آن رشد کرده اند دارد. از جمله این شرایط خاص میتوان به فشار حکومتهای جور و تعصبات مذهبی دولت های سنی مناطق شام، سکونت در مناطق مرزی میان مسلمانان و صلیبیان و حملات مداوم صلیبی ها به آنان، و انزوای جغرافیایی و قطع ارتباط آنان با مراکز تشیع امامی اشاره کرد. این وضعیت منجر به تأثیر آنان از تصوف، اسماعیلیه و مسیحیت شد. البته برخی از گزارش های صاحبان کتب فرق و مذاهب درباره علویان سوریه نیز اتهاماتی بوده که به آنان زده میشد که آن نیز ناشی از تعصبات مذهبی این دسته از نویسندگان است.<ref>بروند اعلم، جامعه علویان سوریه، ص۱۴۴ و ۱۴۶.</ref>
خود علویان معتقدند که علیرغم توجه به مقام علی بن ابیطالب (ع) اما آنها هرگز مقام ربوبیت و خلقت جهان را به حضرت علی (ع) نداده اند.
با این حال، برخی این عقاید را مربوط به گذشته دانسته و معتقدند نصیریه امروز چنین اعتقادی ندارند. طبق گفته این افراد، امروزه كساني از نصيريه که در سوريه و لبنان زندگي ميكنند، خود را شيعه دوازده امامي دانسته و خود را "علويّون" معرفي كرده و موارد بالا مثل تناسخ و غلو را ردّ كرده و اعتقادات شيعه اماميّه را كاملاً قبول داشته و ميگويند: محمد بن نصير نميري، رئيس فرقه نميريه بوده و در ميان نصيريه و علويّون فقط عدّة كمي غلو كرده و ائمه را خدا دانسته و به تناسخ اعتقاد داشته اند.