اندیشکده

محتویات

۱ تعریف
۲ تاریخچه
۳ اهمیت اندیشکده
۴ ساختار
۵ فعالیت‌ها
۶ اندیشکده‌های مهم خارجی
۷ اندیشکده‌های مهم داخلی
۸ پانویس
۹ منابع

تعریف

تاریخچه

هرچند نخستین اندیشکده جهان را افلاطون تاسیس کرده بود؛ اما ایده ابتدایی برای راه اندازی این اندیشکده‌ها در عصر مدرن به دهه ۱۸۳۰ انگلستان برمی گردد. یعنی زمانی که دوک ولینگتون تصمیم گرفت یک مؤسسه سلطنتی مطالعات امنیتی و دفاع در همین خصوص بنا کند که سال ۱۸۳۱ نیز تأسیس شد؛ اما این ایده سال ۱۸۸۴ با بنیانگذاری انجمن فابین به بهره برداری کامل رسید.

امریکایی‌ها تنها ۲۶ سال بعد یعنی سال ۱۹۱۰ بود که صاحب نخستین اندیشکده خود یعنی اندیشکده کارنگی شدند. ۵ سال پس از آن نیز اندیشکده بروکینگز تأسیس شد و در چشم برهم زدنی امریکایی‌ها توانستند با استفاده از فرصت جنگ‌های جهانی اول و دوم که قاره سبز را به آتش و خون کشیده بود و مهاجرت قابل توجه اندیشمندان اروپایی به امریکا راهی را که اروپا آغاز کرده بود، به سرعت طی و مقام اول را در تأثیر و نفوذ اندیشکده‌های خود در جهان پیدا کنند.^[۱]

اهمیت اندیشکده

تاثیرگذاری اندیشکده‌ها در سیاست هرکشور از نفوذ کلام آنها در بین مردم نشات می‌گیرد. درست به همین دلیل است که می‌بینیم هر سیاستمداری که موفق به جلب آرای مردم می‌شود و در قالب عالی‌ترین مقام اجرایی کشور خود مشغول به کار می‌شود، به عنوان یکی از نخستین اقدامات خود، با ترتیب دادن یک اتاق فکر سعی می‌کند نقش محوری خود را در عرصه سیاست حفظ کند و در صورت لزوم با این اتاق فکر به جنگ مخالفان برود. برخی از اندیشکده‌ها نیز نه برای کمک به دولت راس کار که به منظور یک الزام سیاسی ویژه به وجود آمده اند.

اما به‌جز بهره برداری از اندیشکده‌ها برای دستیابی به مقاصد سیاسی داخلی، این نهادها در عرصه سیاست خارجی نیز نقش چشمگیری دارند که به دو شکل قابل بررسی است. در قالب نخست کشورها بااستفاده از ابزار اندیشکده‌های خود سعی در مداخله در سایر کشورها دارند. نقش اندیشکده‌های امریکایی همچون «خانه آزادی» (Freedom house)، موقوفه ملی برای دموکراسی (National Endowment for democracy) و... در وقوع رخدادهای بین المللی از جمله انقلاب‌های رنگی غیر قابل انکار است.

اما نقش اندیشکده‌ها در عرصه سیاست خارجی شکل دیگری هم دارد و آن اینکه کشورها با اهدای مبالغی کلان به اندیشکده‌های کشوری خارجی در صدد تامین منافع خود در آن کشور بر می‌آیند. در واقع این کشورها با مبالغی که هزینه می‌کنند، افکار عمومی کشور متقابل را برای خود می‌خرند. بازار این نوع بهره برداری از اندیشکده‌ها بیش از هر جا در امریکا بسیار داغ است.^[۲]

ساختار

فعالیت‌ها