۳۸
ویرایش
تغییرات
بدون خلاصه ویرایش
انحرافات شدید غالیانه علویان ارتباط محکمی با شرایط خاص تاریخی، جغرافیایی و بستر عقیدتی که در آن رشد کرده اند دارد. از جمله این شرایط خاص میتوان به فشار حکومتهای جور و تعصبات مذهبی دولت های سنی مناطق شام، سکونت در مناطق مرزی میان مسلمانان و صلیبیان و حملات مداوم صلیبی ها به آنان، و انزوای جغرافیایی و قطع ارتباط آنان با مراکز تشیع امامی اشاره کرد. این وضعیت منجر به تأثیر آنان از تصوف، اسماعیلیه و مسیحیت شد. البته برخی از گزارش های صاحبان کتب فرق و مذاهب درباره علویان سوریه نیز اتهاماتی بوده که به آنان زده میشد که آن نیز ناشی از تعصبات مذهبی این دسته از نویسندگان است.<ref>بروند اعلم، جامعه علویان سوریه، ص۱۴۴ و ۱۴۶.</ref>
در مقابل در دوره معاصر شمار زیادی از گروه های علوی خود را ملتزم به اجرای احکام و شریعت اسلام میدانند و هرگونه اباحه و اعتقاد به حلول و تناسخ را باطل میشمارند. این وضعیت جدید تا حدی است که برخی مدعیاند نصیریه فرقه ای است که دچار استحاله شده است؛ زیرا آنچه امروز به عنوان عقاید علویان شناخته میشود، کمتر شباهتی به گزارش منابع قدیمی فرق در باب فرقه نصیریه دارد.<ref>جوادی، نصیریه، علویان و شیعه اثنی عشری، فصلنامه طلوع، ش۷، پاییز۱۳۸۲، ص۷۸.</ref>
خود علویان معتقدند که علیرغم توجه به مقام علی بن ابیطالب (ع) اما آنها هرگز مقام ربوبیت و خلقت جهان را به حضرت علی (ع) نداده اند.
برخی معتقدند تعالیم نصیریه عبارت است از التقاط عناصر شیعه و مسیحیت و باورهای زرتشتی و مهرپرستی ایران پیش از اسلام. چرا که به عقیده گروهی از ایشان، خدا، ذات یگانهای است مرکب از سه اصل لا یتجزی به نامهای: معنی، اسم، باب و این تثلیث به نوبت در وجود انبیاء مجسم و متجلی گشته است و آخرین تجسم با ظهور اسلام مصادف شد و آن ذات یگانه در تثلیث لا یتجزایی در وجود علی(ع) و محمد(ص) و سلمان فارسی تجسم یافت.
با این حال، برخی این عقاید را مربوط به گذشته دانسته و معتقدند نصیریه امروز چنین اعتقادی ندارند. طبق گفته این افراد، امروزه كساني از نصيريه که در سوريه و لبنان زندگي ميكنند، خود را شيعه دوازده امامي دانسته و خود را "علويّون" معرفي كرده و موارد بالا مثل تناسخ و غلو را ردّ كرده و اعتقادات شيعه اماميّه را كاملاً قبول داشته و ميگويند: محمد بن نصير نميري، رئيس فرقه نميريه بوده و در ميان نصيريه و علويّون فقط عدّة كمي غلو كرده و ائمه را خدا دانسته و به تناسخ اعتقاد داشته اند.
مراسم مذهبی را روحانیان ایشان بر بلندیها در بقاعی که (قبه) نامیده می شود برگزار می کنند.
همچنین برخی مدعیاند نصیریه در بزرگداشت عیسی(ع) افراط می کنند و حواریون و عده ای از شهدای مسیحی را محترم می شمرند و به تعمید و اعیاد مسیح نیز توجه دارند.
از نظر برخی عقایدنگاران، نصیریه معتقدند پیغمبر(ص)، علی(ع) را به عیسی(ع) تشبیه کرده و گفته است: ای علی(ع) اگر مردم آنچه را که درباره عیسی(ع) بن مریم گفتهاند درباره تو نمی گفتند هر آینه من درباره تو سخنها و گفتارهایی را می راندم. از این جهت علی(ع) را در رسالت تشریک نبوت حضرت محمد(ص) دانستند.
بسیاری ریشه نصیریه را در عقاید ایران باستان میدانند. گرایشات عرفانی و مهرپرستانه و به خصوص علاقه به عید نوروز و جشنهای باستانی ایران دو دلیلی است که این نظریه را تقویت میکند.