تغییرات

پرش به: ناوبری، جستجو

ماتریدیه

۴٬۰۷۰ بایت اضافه‌شده، ۲ سپتامبر
جز
منابع
زهرا قاسمی{{جعبه اطلاعات فرقه| عنوان = | تصویر = ماتریدیه عکس.PNG| اندازه تصویر =| توضیح تصویر = عکس مرتبط با مذهب ماتریدیه|مؤسس = ابومنصور ماتریدی| سال تأسیس = قرن سوم هجری قمری| قدمت =| گرایش = تسنن| گستره جغرافیایی = هند. پاکستان. اسیای میانه | شهرهای مهم = | زیارتگاه‌ها = | وقایع مهم =| حکومت‌ها =| علل پیدایش = درگیری اعتقادی| نام‌های دیگر =| از فرقه‌های =| از شاخه‌های =| باورها = اعتقاد به حسن و قبح . وجوب عقلی شناخت خدا| داعیان =| فرقه‌ها =| شاخه‌ها =| رهبر/امام کنونی =| رهبران/امامان =| آئین‌ها =| کتاب‌های مهم =کتاب التوحید| وضعیت =| تاریخ انقراض =| تعداد پیروان =| مؤسسات =| مذهبی =| اجتماعی =| سیاسی =}}
==تعریف مذهب ماتریدیه==[[تاریخ فرق و مذاهب اسلامی]] ماتریدیه یکی از مذهب های اهل سنت است که این مذهب در قرن سوم هجری پدید آمده است. ماتریدیه در مسئله هایی مثل حسن و قبح و عدم جسم انگاری خداوند با کلام [[امامیه ]] شباهت دارد ولی درباره امامت با شیعیان اختلاف نظر دارند. بنا به برخی گزارش ها اکنون بیش از نیمی از اهل سنت پیرو مکتب ماتریدیه هستند.
ماتریدیه پیروان ابومنصور محمدبن محمدبن محمود ماتریدی سمرقندی هستند و مبانی اصلی این مذهب در ۵ بخش مطرح می شود:
* ۱_جهان شناسی و ایمان
* ۲_توحید ۲_[[توحید]] و صفات الهی* ۳_نبوت۳_[[نبوت]]* ۴_امامت و [[خلافت]]* ۵_معاد ۵_[[معاد]] در روز قیامت(نه رجعت)البته این مبانی در ابتدا از عقاید [[ابوحنیفه ]] گرفته شده است اما توسط ابومنصور ماتریدی و شاگردانش نظام مند گردیده است.
==پیدایش مذهب ماتریدیه==در ابتدای قرن چهارم دو شخصیت در دو منطقه، سر بلند کردند و مکتبی را که در حقیقت مکتب معتدلی میان [[اهل حدیث ]] و مکتب معتزله بود، پدید آوردند.یکی از این دو نفر ابوالحسن اشعری است که در عراق از مذهب [[اعتزال ]] توبه کرد، و خود را یار و یاور [[احمد بن حنبل ]] معرفی نمود. همان طور که مذاهب چهارگانه فقهی به تدریج مذهب اهل سنت گردیدند.دیگری ابو منصور ماتریدی سمرقندی بود که در مشرق جهان اسلام، به جانبداری از اهل حدیث برخاست، و درست همان کاری را انجام دارد که همتای او «اشعری» [[اشعری]] انجام داد، و عجیب این که این دو بنیانگذار، در حالی که در یک عصر می زیستند و در یک مسیر گام بر می داشتند، از کار یکدیگر آگاه نبودند.
==سیر تاریخی مذهب ماتریدیه==
ماتریدی یکی از دو حوزه بزرگ کلام نظری است که پس از بر چیده شدن بساط مکتب اعتزال و برخی مکاتب کوچک دیگر در میان مسلمانان اهل سنت رواج یافت. در ایامی که آیین اشعری سرانجام میان [[شافعیان ]] و مالکیان به صورت قدرتمندترین آیین در آمد ماتریدیه مکتب کلامی رایج حنفیه بود و [[عثمانی ها ]] ترجیح می¬دادند می دادند که فقه حنفی شریعت رسمی حکومتشان باشد. بنابراین به پیشرفت کلام ماتریدی که به اندازه آیین اشعری مقید به [[تسنن ]] بود و می¬توانست می توانست جایگزین آن شود ولی آیین اشعری که در این زمینه از نظر علمی در جذب افکار قوی تر بر رقیبش پیشی جست. اما به هر حال درباره تاریخ و گسترش ماتریدی ابهاماتی وجود دارد و بر خلاف اشعریه، تا پیش از یک قرن پس از مرگ بنیانگذارش هیچ گونه توجهی را در محافل کلامی دیگر به خود جلب نکرد. هیچ متکلم معتزلی یا اشعری و هیچ محدثی زحمت نوشتن ردیه ای بر آیین ماتریدی بر خود همراه نکرد حتی در شمار هیچ یک از مذاهب اسلامی نیز محسوب نمی¬شدنمی شد.
==اشخاص مهم مذهب ماتریدیه==* 1-[[ حکیم سمرقندی]]: وی از شاگردان نامدار ابومنصور ماتریدی است و از همشهریان ماتریدی بوده است او فقه و کلام را نزد ابو منصور فرا گرفت و کتب معروف [[السواد الاعظم]] را که در حقیقت اعتقاد عامه ای برای ماتریدیان است را نگاشت احتمالآ قدیمی ترین متن مکتب ماتریدی است سمرقندی در سال342 هجری قمری در گذشت.* 2-[[عبد الکریم بزدودی]]: او فقیه و محدث بود و فقه را نزد ابو منصور فرا گرفت.
* 3-[[ابو منصور ماتریدیاحمد عیاض]]: بنیان‌گذار مکتب ماتریدیه و یکی ابواحمد عیاض از بزرگترین متکلمان اهل سنت.امام نسفی: یکی مهمترین عالمان روزگارخود بوده است در میان حنفیان جایگاه والای داشته است از شارحان برجسته عقاید ماتریدیهمهمترین شاگردان ابو منصور بوده است.علی قاری* 4-[[ابو عبدالرحمان نجاری]]: از علمای شاگرد دیگر که در کتب تراجم حنفی برای ابومنصور ماتریدی مشهور اهل سنت.علما نام برده اندابوعبدالرحمان بن لیث نجاری است که همراه با حکیم سمرقندی در فقه و بزرگان عثمانی: بسیاری کلام از علمای دوران امپراتوری عثمانی از پیروان این مکتب بودندحضور ابو منصور علم آموخته است.==عقاید مهم مذهب ماتریدیه==
==عقاید مهم==1. اعتقاد به توحید :ماتریدیه به توحید به عنوان اساس دین توجه ویژه‌ای دارند. آن‌ها اعتقاد دارند که خداوند یگانه است و هیچ شریکی ندارد. به علاوه، برای فهم خداوند از عقل و دلایل عقلی استفاده می‌کنند، ولی معتقدند که برخی از ویژگی‌های خداوند تنها از طریق وحی قابل شناخت است. 2. معرفت خداوند از طریق عقل در کنار و وحی: ماتریدیه بر آن است معتقدند که برای شناخت خداوند، انسان هم باید از عقل ابزاری برای فهم و هم از وحی است و در مواردی که نصوص مبهم هستند، بهره ببرد. عقل انسان می‌تواند مکمل باشدبه طور مستقل وجود خداوند و ضروریات ایمان را درک کند، اما جزئیات امور دینی تنها از طریق وحی قابل دسترسی است.عدالت الهی: عدالت خداوند در مذهب ماتریدیه، عقل به عنوان یکی از ابزارهای شناخت دین و اصول اساسی این مذهب اعتقادی مطرح است و بر . به این باورند معنا که انسان می‌تواند با استفاده از عقل خود به بسیاری از مسائل دینی پی ببرد، مثلاً درک ضرورت وجود خداوند هیچ عملی را بدون حکمت انجام نمی‌دهدیا فهم معانی ابتدایی دین از جمله مسائل اخلاقی.اختیار انسان: این مذهب آنها با استدلال به اختیار انسان در اعمال معتقد است، آيه «وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلماً» (طه/ 110) شناخت ذات الهي را غيرممكن مي‌دانند. اما همه چیز تحت اراده الهی استشناخت موجود بودن خدا را مانند ديگر مذاهب اسلامی، امری واجب و ضروری می دانند.در خصوص شناخت صفات الهی: و افعال الهي نيز معتقدند پس از شناخت وجود خدا برای شناخت بهتر حضرت حق بايد صفات خداوند و افعال او را غیرمادی به تفصيل شناخت و اثبات كرد. ايشان برای اثبات وجود و غیرقابل قیاس با صفات مخلوق می‌دانندالهی براهينی مانند: برهان حدوث، برهان وجوب و امكان، برهان نظم و … را میاورند. ==پراکندگی جمعیت مذهب ماتریدیه==
امروزه پیروان مذهب ماتریدیه بیشتر در مناطقی چون:
ترکیه و بالکان
بخش‌هایی از جهان عرب و شرق آفریقا زندگی می‌کنند. این مذهب به دلیل اعتدال و منطق‌محوری، در میان مسلمانان اهل سنت گسترده شده است.
 
==پانویس==
[[پانویس]]
 
#اشنایی با فرق و مذاهب اسلامی ص 321
#اشنایی با فرق و مذاهب اسلامی ص 324و 325
#گسترش ماتریدیه ص 134
#تاریخ فرق اسلامی ص 299
 
==منابع==
نویسنده : زهرا قاسمی
*اشنایی با فرق و مذاهب اسلامی ، رضا برنجکار ، 1387
*مقاله گسترش ماتریدیه، انیسه سادات حسینی شریف ، نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی ، بهار 1387
*تاریخ فرق اسلامی ، حسین صابری ، 1384
 
[[رده:فرق و مذاهب اسلامی]]
automoderated، دیوان‌سالاران، developer، مدیران
۸٬۸۱۱
ویرایش

منوی ناوبری