تغییرات

==تعریف مذهب ماتریدیه==[[تاریخ فرق و مذاهب اسلامی]] ماتریدیه یکی از مذهب های اهل سنت است که این مذهب در قرن سوم هجری پدید آمده است. ماتریدیه در مسئله هایی مثل حسن و قبح و عدم جسم انگاری خداوند با کلام {{[[امامیه}} ]] شباهت دارد ولی درباره امامت با شیعیان اختلاف نظر دارند. بنا به برخی گزارش ها اکنون بیش از نیمی از اهل سنت پیرو مکتب ماتریدیه هستند.

* ۲_توحید ۲_[[توحید]] و صفات الهی* ۳_نبوت۳_[[نبوت]]* ۴_امامت و [[خلافت]]* ۵_معاد ۵_[[معاد]] در روز قیامت(نه رجعت)البته این مبانی در ابتدا از عقاید [[ابوحنیفه ]] گرفته شده است اما توسط ابومنصور ماتریدی و شاگردانش نظام مند گردیده است. ==پیدایش==در ابتدای قرن چهارم دو شخصیت در دو منطقه، سر بلند کردند و مکتبی را که در حقیقت مکتب معتدلی میان [[اهل حدیث]] و مکتب معتزله بود، پدید آوردند.یکی از این دو نفر ابوالحسن اشعری است که در عراق از مذهب [[اعتزال]] توبه کرد، و خود را یار و یاور [[احمد بن حنبل]] معرفی نمود. همان طور که مذاهب چهارگانه فقهی به تدریج مذهب اهل سنت گردیدند.دیگری ابو منصور ماتریدی سمرقندی بود که در مشرق جهان اسلام، به جانبداری از اهل حدیث برخاست، و درست همان کاری را انجام دارد که همتای او [[اشعری]] انجام داد، و عجیب این که این دو بنیانگذار، در حالی که در یک عصر می زیستند و در یک مسیر گام بر می داشتند، از کار یکدیگر آگاه نبودند. ==سیر تاریخی == ماتریدی یکی از دو حوزه بزرگ کلام نظری است که پس از بر چیده شدن بساط مکتب اعتزال و برخی مکاتب کوچک دیگر در میان مسلمانان اهل سنت رواج یافت. در ایامی که آیین اشعری سرانجام میان [[شافعیان]] و مالکیان به صورت قدرتمندترین آیین در آمد ماتریدیه مکتب کلامی رایج حنفیه بود و [[عثمانی ها]] ترجیح می دادند که فقه حنفی شریعت رسمی حکومتشان باشد. بنابراین به پیشرفت کلام ماتریدی که به اندازه آیین اشعری مقید به [[تسنن]] بود و می توانست جایگزین آن شود ولی آیین اشعری که در این زمینه از نظر علمی در جذب افکار قوی تر بر رقیبش پیشی جست. اما به هر حال درباره تاریخ و گسترش ماتریدی ابهاماتی وجود دارد و بر خلاف اشعریه، تا پیش از یک قرن پس از مرگ بنیانگذارش هیچ گونه توجهی را در محافل کلامی دیگر به خود جلب نکرد. هیچ متکلم معتزلی یا اشعری و هیچ محدثی زحمت نوشتن ردیه ای بر آیین ماتریدی بر خود همراه نکرد حتی در شمار هیچ یک از مذاهب اسلامی نیز محسوب نمی شد.

==پیدایش مذهب ماتریدیهاشخاص مهم==در ابتدای قرن چهارم دو شخصیت در دو منطقه، سر بلند کردند * 1-[[ حکیم سمرقندی]]: وی از شاگردان نامدار ابومنصور ماتریدی است و از همشهریان ماتریدی بوده است او فقه و کلام را نزد ابو منصور فرا گرفت و مکتبی کتب معروف [[السواد الاعظم]] را که در حقیقت مکتب معتدلی میان اهل حدیث و مکتب معتزله بود، پدید آوردند.یکی از این دو نفر ابوالحسن اشعری اعتقاد عامه ای برای ماتریدیان است که در عراق از مذهب اعتزال توبه کرد، و خود را یار و یاور احمد بن حنبل معرفی نمود. همان طور که مذاهب چهارگانه فقهی به تدریج مذهب اهل سنت گردیدند.دیگری ابو منصور نگاشت احتمالآ قدیمی ترین متن مکتب ماتریدی است سمرقندی بود که در مشرق جهان اسلام، به جانبداری از اهل حدیث برخاست، و درست همان کاری را انجام دارد که همتای سال342 هجری قمری در گذشت.* 2-[[عبد الکریم بزدودی]]: او «اشعری» انجام داد، فقیه و عجیب این که این دو بنیانگذار، در حالی که در یک عصر می زیستند محدث بود و در یک مسیر گام بر می داشتند، از کار یکدیگر آگاه نبودندفقه را نزد ابو منصور فرا گرفت.

ماتریدی یکی از دو حوزه بزرگ کلام نظری است که پس از بر چیده شدن بساط مکتب اعتزال و برخی مکاتب کوچک دیگر در میان مسلمانان اهل سنت رواج یافت==عقاید مهم==1. در ایامی که آیین اشعری سرانجام میان شافعیان و مالکیان اعتقاد به صورت قدرتمندترین آیین در آمد توحید :ماتریدیه مکتب کلامی رایج حنفیه بود به توحید به عنوان اساس دین توجه ویژه‌ای دارند. آن‌ها اعتقاد دارند که خداوند یگانه است و عثمانی ها ترجیح می¬دادند که فقه حنفی شریعت رسمی حکومتشان باشدهیچ شریکی ندارد. بنابراین به پیشرفت کلام ماتریدی که به اندازه آیین اشعری مقید به تسنن بود علاوه، برای فهم خداوند از عقل و می¬توانست جایگزین آن شود دلایل عقلی استفاده می‌کنند، ولی آیین اشعری معتقدند که در این زمینه برخی از نظر علمی در جذب افکار قوی تر بر رقیبش پیشی جست. اما به هر حال درباره تاریخ و گسترش ماتریدی ابهاماتی وجود دارد و بر خلاف اشعریه، تا پیش ویژگی‌های خداوند تنها از یک قرن پس از مرگ بنیانگذارش هیچ گونه توجهی را در محافل کلامی دیگر به خود جلب نکرد. هیچ متکلم معتزلی یا اشعری و هیچ محدثی زحمت نوشتن ردیه ای بر آیین ماتریدی بر خود همراه نکرد حتی در شمار هیچ یک از مذاهب اسلامی نیز محسوب نمی¬شدطریق وحی قابل شناخت است.

چهار مرحله گسترش ماتریدیه* 1-تآسیس 2. معرفت خداوند از طریق عقل و ظهور نیمه دوم قرن سوم تا سال( 333ق)وحی : این مرحله توسط ابو منصور ماتریدی رئیس این مکتب شکل گرفته است وی با تبین اندیشه کلامی ماتریدیه معتقدند که برای شناخت خداوند، انسان هم باید از عقل و بنیان نهادن روش مناسب آن مکتبی را پایه گذاری کرده که با اندک زمانی پس هم از وی به نام او شهرت یافتوحی بهره ببرد.* 2-تکوین (332تا 400ق) در این زمان شاگردان ماتریدی و شاگردان شاگردان وی همچنین کسانی که شیفته روش و بینش او بودند فرقه کلامی ماتریدیه را عقل انسان می‌تواند به طور مستقل وجود آوردند خداوند و پایه¬های آن ضروریات ایمان را مستحکم کردند و در تبلیغ و استقرار آن کوشیدند.* 3-گسترش و اقتدار (400 تا 1300 ق): در این دوره مکتب کلامی ماتریدیه که اینک کاملآ نضج یافته بود توسط دانشمندان ماتریدی در سراسر سرزمین های اسلامی به خصوص شرق و شمال شرق آسیا گسترش یافتدرک کند، اما جزئیات امور دینی تنها از طریق وحی قابل دسترسی است.

==اشخاص مهم در مذهب ماتریدیه==* 1- حکیم سمرقندی: وی ماتریدیه، عقل به عنوان یکی از شاگردان نامدار ابومنصور ماتریدی است و از همشهریان ماتریدی بوده است او فقه و کلام را نزد ابو منصور فرا گرفت و کتب معروف"السواد الاعظم "را که در حقیقت اعتقاد عامه ای برای ماتریدیان است را نگاشت احتمالآ قدیمی ترین متن مکتب ماتریدی است سمرقندی در سال342 هجری قمری در گذشت.* 2-عبد الکریم بزدودی: او فقیه و محدث بود و فقه را نزد ابو منصور فرا گرفت.* 3-علی بن سعید رستفقنی: از بزرگان و مشایخ سمرقند و اصحاب ابو منصور ماتریدی بود در فقه ابزارهای شناخت دین و اصول حنفیان جایگاه والا دارد گویا در سال 350 هجری قمری فوت کرده اعتقادی مطرح است.* 4-ابو احمد عیاض: ابواحمد عیاض به این معنا که انسان می‌تواند با استفاده از مهمترین عالمان روزگارخود بوده است در میان حنفیان جایگاه والای داشته است عقل خود به بسیاری از مهمترین شاگردان ابو منصور بوده است.* 5-ابو عبدالرحمان نجاری: شاگرد دیگر که در کتب تراجم حنفی برای ابومنصور ماتریدی نام برده اندابوعبدالرحمان(ابو عصمه)بن لیث نجاری است که همراه با حکیم سمرقندی در فقه و کلام مسائل دینی پی ببرد، مثلاً درک ضرورت وجود خداوند یا فهم معانی ابتدایی دین از حضور ابو منصور علم آموخته استجمله مسائل اخلاقی.

==عقاید مهم مذهب ماتریدیه==برخی عقاید مهم ماتریدی که البته بیانگر تفاوت او آنها با اشعری هم هست عبارت اند از:* ۱_حسن و قبح افعال: اشاره حسن و قبح عقلی استدلال به آيه «وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلماً» (طه/ 110) شناخت ذات الهي را غيرممكن مي‌دانند. اما شناخت موجود بودن خدا را انکار می کنند و حسن مانند ديگر مذاهب اسلامی، امری واجب و قبح را صرفا شرعی ضروری می دانند ، اما ماتریدی حسن و قبح عقلی را می پذیرد.* ۲_جبر و اختیار: ماتریدی در ابتدا درصدد اثبات فاعلیت حقیقی انسان برآمد به طوری که به نظر او از دیدگاه عقل خصوص شناخت صفات و وحی انسان فاعل و کاسب است. دلیل او این است که خداوند درباره برخی افعال به انسان ها امر و نهی کرده الهي نيز معتقدند پس از شناخت وجود خدا برای شناخت بهتر حضرت حق بايد صفات و به آنان وعده داده است در این موارد افعال او را به آدمیان نسبت داده شده تفصيل شناخت و انسان به عنوان فاعل نام برده شده است و همچنین امر و نهی و وعده به کسی تعلق نمیگیرد که فعلی از او صادر نشوداثبات كرد.* ۳.رویت خدا ايشان برای اثبات وجود و صفات خبریهالهی براهينی مانند: ماتریدی رویت خدا برهان حدوث، برهان وجوب و امكان، برهان نظم و … را ممکن می داند اما اختلاف او با اشعری در این است که ماتریدی دلیل عقلی ارائه نمی دهد و تنها به ادله نقلی بسنده می کندمیاورند.

==پراکندگی جمعیت مذهب ماتریدیه==