تغییرات

* وعده¬هایی وعده‌هایی که به پیامبر (ص) داده شد* آزارها و ستم¬هایی ستم‌هایی که پیامبر (ص) متحمل شدند

* علت مقابله : شگفتى مشركان از توحيد، ترس از دست دادن سرورى عرب، رقابت طوايف قريش با بنى هاشم، ترس از دست دادن آرامش در مكه،تصور نادرست از نبوت،درخواست كارهاى خارق العاده،جبرگرايى مشركان، پايبندى به سنت¬هاى سنت‌هاى قبيله‏اى،سركشى در برابر حق

* پیامبر (ص) هنوز امانت¬دار امانت‌دار مردم مکه بود

* ویژگی های مردم یثرب که باعث پذیرش اسلام می¬شدمی‌شد

* تشکیل نیروی نظامی==

* نتیجه غزوه خیبر : صلح یهودیان با پیامبر (ص)

* پیامدهای جنگ: شناسایی نیروهای روم شرقی، کارایی قبایل مرزهای شام، ارزیابی و امتحان قدرت نیروهای رومیان، وضعیت جغرافیایی زمین¬های زمین‌های ناحیه مرزی شام،نمایش قدرت اسلام و مسلمانان در برابر رومیان و قبایل اطراف وترس امپراتوری روم از سپاهیان اسلام

* دستاورد ها ی جنگ:بالا رفتن حیثیت و پرستیژ سپاه اسلام ،بسته شدن پیمان¬ها پیمان‌ها با مرزبانان حجاز و شام و اطمینان از عدم همکاری آنان با سپاه روم،هموار شدن راه برای فتح شام،شناخته شدن مومن از منافق

* مقصد نامه¬هانامه‌ها: هرقل امپراطور روم شرقی،خسرو پرویز شاهنشاه ایران،نجاشی پادشاه حبشه،مقومس حاکم مصر،هوده بن علی حاکم یمامه،حارث بن ابی شمر حاکم غسان

* مضمون نامه¬های نامه‌های پیامبر (ص):پیامبر در کنار تبلیغ و ارشاد مردم، به هدایت و ارشاد سران حکومت ها اقدام کرد، مردم تابع رهبران ومدیران سیاسی اجرایی ومذهبی خویش هستند واگر حکمرانان اصلاح شوند مردم نیز اصلاح خواهند شد،در مکتب پیامبر اولویت با امر به معروف ونهی از منکرهای سیاسی وبین¬المللی وبین‌المللی است،پیامبر اختصاص به امت اسلامی ندارد بلکه منجی همه انسان¬هاست انسان‌هاست و برای رهبری بشر مبعوث شده است* ویژگی¬های ویژگی‌های نامه های پیامبر (ص):آغاز با نام خدا،مقدم کردن نام خود،تصریح به اسم مخاطب،بلاغت نامه ها

* رویکردهای اقتصادی خلیفه دوم: تنظیم دیوان¬ها،شیوه دیوان‌ها،شیوه تقسیم بیت المال، برخورد با ثروت حاکمان شهرها* رویکرد های اجتماعی خلیفه دوم: ممنوعیت ورود عجم¬ها عجم‌ها به مدینه، ممنوعیت ازدواج عرب با عجم،