۸٬۵۸۸
ویرایش
تغییرات
بدون خلاصه ویرایش
==تعریف==
اهل حق یا یارِسان به پیروان دین یاری گفته میشودکه بهطور عمده در دو کشور ایران ، على اللهی ، سر سپردگان ، یارسان ، غلات ، نصیریه، علویان و عراق زندگی میکنند. آیینی با باورهای رازورانه (باطنی) ... نامهایی است برای افراد و گروههایی که تاریخ دقیق شکلگیری آن مشخص نیست، ولی پیروان آن در مورد امام على عليه السلام راه غلو را پیمودهاند و او را به ازلی درجه خدایی رسانیدهاند و ابدی بودن این آیین باور دارند. این دین در دورههای مختلف تاریخی مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته استبرای خود آداب و رسون خاص وضع کرده اند. اگرچه قدمت قدیمیترین متون مذهبی دین یاری تا سدهٔ چهارم هجری (دوره شاه خوشین) و قدمت برخی از نیایشگاههای آن به پیش از اسلام این گروهها حتی درباره رؤسای خود نیز میرسد، اما ساختار کنونی آن غلو می کنند. در کشور ایران درباره این گروهها معمولا از سدهٔ نهم هجری اسامی اهل حق و توسط سلطان سهاک بنیان نهاده شده است علی اللهی می شود، گرچه خود آنها ترجیح می دهند که بر آنان اهل حق اطلاق شود و کلمات علی اللهی و غلات خوشایندشاناستفادهنیست. در ترکیه به این شخصیت گروه بکتاشی و علوی و در اعتقادات مردم یارسان بالاترین جایگاه را سوریه نصریه و علویان می گویند.پیروان این مذاهب در نظام آیینی دارد اعتقادات نظری کشورهای ایران، عراق، ترکیه، آلبانی، سوریه، افغانستان و برخی آداب و مناسک عملی کشورهای آسیای میانه پراکنده شده اند. در میان همگی جامعهٔ یارسان مشترک است، اما ممکن است بسته به اینکه سرسپردهٔ دین یاری ایران اکثر اهل حق در چه جغرافیایی استان کرامنشاه زندگی کند، آداب و رسوم متفاوتی میکنند هرچند در مناطق دیگر نیز طوایفی از اهل حق وجود دارند. ایران اکثر اهل حق در میان آنها استان کرامنشاه زندگی میکنند هر چند در مناطق دیگر نیز طوایفی از اهل حق وجود داشته باشددارند. دین یاری نشانههایی از تأثیر آموزههای ادیان (۲۰۸) گروههای مختلف اهل حق ، در آرا و عقاید و آداب و رسوم اختلافات زیادی دارند تا آنجا که به راحتی نمیتوان اهل کوفه را بر آموزههای عملی فرقهو مذهبی واحد دانست برخی از آنان صریحا امام علی علیه السلام را خدا می دانند برخی مبانی نظری دیگر که شیطان پرست نامیده می شوند شیطان را تقدیس می کنند و حرامهای الهی را حلال دانند و مخالف طهارت و .عبادتند همچنین گروهی از اهل حق خود نشان میدهد رامیاهل حق مسلمان و شباهتهایی شیعه اثنی عشریه معرفی کرده و سعی میکنند تا عقاید خود را با دینهای دیگر همچون: مهرپرستی، مانویت، یهودیت، مسیحیتو شیعه… در این دین عقاید امامیه هماهنگ سازند و به چشم میخورد با این شریعت ووجود دین یاری از اسلام، جدا استاعمال و عبادات اسلامی پایبندند.
پیشینه دین یارسیان:
مردم اهل حق با نامهای مختلفی شناخته میشوند. اگرچه در متون دینی بیش از هر نامی از نام یارسان و یاری استفاده شده و پیروان این دین نیز خود را با نام یار میشناسند، اما در مناطق مختلف نامهای مختلفی مانند اهل حق، کاکهای، صارلی، طایفه، طایفهسان،گوران، قلخانی، قزلباش، نیازی، اهل نیاز، اهل سر، سرطالبی، شاملو، خواجهوند، غلات، علیاللّهی و … از جانب غیریارسانیان بر روی آنها گذاشته شده است. بیشتر این نامها نه به خود دین، بلکه به پیروان آن اشاره دارد و برخی از آنها مانند شیطانپرست، خروسکشان یا چراغ سیندرن نامهایی مغرضانه و بعضاً حتی توهینآمیز محسوب می شود.
