.png)
قدریه
مقصود از قدریه گروهی است که کارهای اختیاری انسان (به ویژه گناهان او) را از قلمرو مشیت و قدرت الهی خارج نمود.قدریه منسوب به «قدر» به معنی تقدیر و «تاء» آخر کلمه (که در فارسی هاء خوانده میشود)، نشانه انتساب به طائفهای خاص به نام «طایفه قدریه» است.
پیدایش
در این زمان، عدهای از مسلمانان در برابر قول به قضاء و قدر حتمی، که مستلزم نوعی جبر است، برای انسان، در برخی از اعمالش قائل به قدرت و استطاعت ایجاد فعل یعنی اختیار شدند و از سوی مخالفانشان قدریه نام گرفتند. ولی آنها خود این نام را نپسندیدند؛ زیرا آن را نوعی توهین تلقی کردند و شایسته مخالفان خود دانستند و آنها را قدریه نام نهادند[۱].
این احتمال به نظر قوی مینماید که حرکت قدریه اولین بار در عراق ، در شهر بصره ، که در آن روزگار محل برخورد تمدنها و تلاقی افکار بوده پیدا شده و از آنجا به سایر نقاط راه یافته.اما عدهای برآنند که این حرکت در شام پیدا شده و لاهوت مسیحیت در پیدایش و یا پرورش و گسترش آن مؤثر افتاده است[۲].
اشخاص مهم
برخی منابع نخستین قدری یعنی سوسن نصرانی از اهالی عراق بوده است کسانی هم که نخستین قدری را معبد جهنی میدانند معتقدند که او قول به قدر را در بصره ظاهر ساخته است[۳].
دولت های مهم
ندارد
انشعابات
ندارد.
عقاید مهم
قدریه نخستین همان مرجئه قدریه هستند که دو اعتقاد مهم داشته اند اعتقاد به ارجاء و اعتقاد به تفویض و نفی تقدیر الهی است مهمترین افراد این گروه معبد جهنی و غیلان دمشقی است[۴].
قدریه نخستین همان مرجئه قدریه هستند که یکی از فرقه های مرجئه به شمار میروند. اینان دو اعتقاد مهم داشته اند یکی اعتقاد به ارجاء و دیگری اعتقاد به تفویض و نفی تقدیر الهی در افعال انسان غیلان دمشقی، محمد بن شبیب ، ابی شمر صالحی و خالدی جزو این فرقه ذکر شده اند[۵].
که مخالفان ظلم و جور اموی که قدریان نخستین نیز از آنها بودند برای مقابله با امویان قضا و قدر الهی را لااقل به گونه ای که معاویه و امویان آن را تفسیر میکردند و لازمه تقدیر الهی را مجبور بودن انسان می دانستند، منکر شوند[۶].
پراکندگی جمعیت
ندارد.
منابع تکمیلی
- ابن کمال پاشا شمس الدین خمس رسائل في الفرق والمذاهب قاهره اسکندریه دارالسلام ۱۴۲۵ق. اول.
- بغدادی عبد القاهر بن طاهر، الفرق بين الفرق تصحیح محمد محیی الدین قاهره مكتبة محمد على صبیح و اولاده.