بحث:همایش تحول در علوم انسانی

استاد محمدی

با عرض سلام و احترام به حضور اساتید و سروران گرامی

نفس برگزاری همایشی در زمینه تحول علوم انسانی از آن جهت که مهمترین مبنای معرفتی انقلاب اسلامی در حوزه علوم و حتی حوزه حکمرانی به شمار می رود بسیار امر مبارک و ذی قیمتی است و بنده به سهم خود قدردان و سپاسگزار تلاش های ارزنده جناب دکتر ایمانی مقدم، جناب دکتر حسنی نسب و همه بزرگواران هستم.

حقیر بر این باورم که هر قدمی در جهت تحول در حوزه علوم انسانی باید خود تحول زا باشد و یارای آن را داشته باشد که گره ای از زلف در هم پیچیده و فروبسته این مقوله دشوار بگشاید.

همانطور که فرموده اید تا کنون چندین همایش در این عرصه برگزار شده است و برخی از این همایش ها نیز الحق گام های خوبی برداشته اند، لکن آنچه این قبیل کوشش ها را تهدید می کند فرو غلتیدن در ورطه کلیشه و تکرار های بی حاصل است، چیزی که ممکن است در صورت غفلت و بی توجهی به جای «تحول» منجر به «جمود» شود. بر این اساس حقیر پیشنهاد های زیر را تقدیم محضر گرامیان می کنم:

۱. پیش از برگزاری همایش، بررسی و احصاء مفصل و دقيقی از همایش های پیشین به عمل آید تا به وضوح بدانیم چه شده و چه نشده است، کدام گام برداشته شده و کدام کار بر زمین مانده است و ... اگر سخن از «گام دوم انقلاب» است به جاست که گام ها در امتداد هم برداشته شود. این کار به اعتقاد بنده مقدمه لازم و شرط علمی بودن نه تنها این همایش بلکه هر همایشی در موضوع خود است. البته شاید دوستان زحمت این کار را کشیده باشند، اگر چنین است گزارشی ارایه فرمایند تا منشأ و مبنای استفاده و اعلام نظر دوستان قرار گیرد.

۲. همایش های «موضوع محور» با وجود فوایدی که دارند در شرایط کنونی آن چنان کمکی به پیشبرد امور و تحول نخواهند کرد. موضوع شناسی البته یک ضرورت علمی است ولی برای ایجاد یک پارادایم نو در عرصه صعب علوم انسانی باید از «موضوع» به «مسأله» گذار کرد. باید علاوه بر تبیین صحیح موضوع و برشمردن مبانی قویم آن به مسایل پرداخت، «مساله محوری» روشمند و عالمانه است که ما را به برداشتن گام های بعدی قادر خواهد ساخت. به زعم بنده مساله شناسی و مساله محوری در حکم ساخت پله های ترقی و تعالی است. با وجود کارهای ارزشمندی که از سوی برخی کنگره ها و همایش ها در این عرصه انجام شده است، هنوز جای کار و کارهای ناشده بسیار است.

پیشنهاد ها و جزییات دیگری نیز قابل طرح است که در صورت صلاحدید تقدیم محضر مبارکتان خواهم نمود. با ارادت و احترام؛ محمدی