تغییرات

{{جعبه اطلاعات فرقه| عنوان =تعریفاهل حدیث| تصویر =مکتب اهل حدیث، که یکی از مذاهب [[پرونده:کتاب-جوامع-حدیثی-اهل -سنت است، از اولین جریان‌های مهم اعتقادی در اسلام محسوب می‌شود و تأثیر زیادی بر پیدایش مکتب اشعری داشته است. jpg|بندانگشتی|اهل حدیث تنها به ظواهر قرآن و ]]| اندازه تصویر =| توضیح تصویر = کتابی درباره اهل حدیث اعتقاد داشتند |مؤسس = احمد بن حنبل| سال تأسیس =| قدمت =| گرایش = سنی| گستره جغرافیایی =| شهرهای مهم = شام، رحاب| زیارتگاه‌ها = | وقایع مهم =| حکومت‌ها =| علل پیدایش =| نام‌های دیگر = اصحاب اثر | از فرقه‌های =| از شاخه‌های =| باورها = تکیه بر ظاهر نصوص اعتقادی از کتاب و عقل را به عنوان منبع مستقل برای استنباط عقاید نمی‌پذیرفتند. آنها با هرگونه اندیشه‌ورزی در دین مخالفت می‌کردند و علم کلام را انکار می‌کردند <ref>سنت | داعیان =| فرقه‌ها =| شاخه‌ها =| رهبر/امام کنونی =| رهبران/امامان = احمد بن حنبل، ادریس شافعی، اسحاق بن راهویه | آئین‌ها =| کتاب‌های مهم =| وضعیت =| تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص 69</ref>انقراض =| تعداد پیروان =| مؤسسات =| مذهبی =| اجتماعی =| سیاسی =}}

این مکتب به عنوان یک در نیمه نخست سده ۲ ق، فقه مرحله نظام‌گرا را پشت سر گذاشته و وارد دوره تدوین شد که در پی آن، گروه اصحاب رأی با تکیه بر اجتهاد فقهی پدید آمد. در میانه همان سده، هرچند نزاع بر سر ارأیت کاهش یافت، اما اختلاف درباره مشروعیت رأی، دو جریان فقهی را در برابر هم قرار داد: یکی طرفداران رأی و اجتماعی ظهور کرددیگری پیروان سنت که هنوز به نام اصحاب حدیث شناخته نمی‌شدند. اینان در آن دوران، اصطلاح «اثر» مفهومی گسترده‌تر از حدیث داشت و گفتار و رفتار صحابه و تابعین را نیز در بر می‌گرفت. اصطلاح «اثر» در برابر «رأی» به‌کار می‌رفت و تقابل این دو در آثار فقیهانی چون ابن جریج و اوزاعی منعکس است. گروهی از عالمان سنت‌گرا که بعدها به اهل الحدیث اصحاب حدیث معروف شدند، در زمان خود با عنوان اصحاب اثر یا آثار شناخته می‌شدند.<ref>مقاله اصحاب حدیث مشهور بودند. </ref>

=سیرتاریخیدولت های مهم=اهل حدیث شیوه فقهی خویش را در عقاید نیز به کار می‌گرفتند و آن‌ها را تنها از ظواهر قرآن و احادیث اخذ می‌کردند. آنان نه تنها عقل را به عنوان یک منبع مستقل برای استنباط عقاید قبول نداشتند، بلکه مخالف هرگونه بحث عقلی پیرامون احادیث اعتقادی بودند. به دیگر سخن، این گروه هم منکر کلام عقلی بودند که در آن عقل منبع مستقل عقاید است، و هم مخالف کلام نقلی بودند که در آن عقل لوازم عقلی نقل را استنباط می‌کرد. آنان حتی نقش دفاع از عقاید دینی را نیز برای عقل نمی‌پذیرفتند.<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص69</ref>ندارد

از معروف‌ترین چهره‌های اهل حدیث می‌توان به افراد زیر اشاره کرد : * [[محمد بن ادریس شافعی]][[پرونده:محمد بن ادریس شافعی.jpg|بندانگشتی|محمدبن ادریس شافعی]]     * '''احمد بن حنبل '''در تحلیل اندیشه فقهی احمد بن حنبل، باید گفت، او بیش از همه بر پیروی از حدیث و مالک بن انس ترک قیاس و رأی – جز در موارد ضرورت - پای می فشرد و در کنار این برخورد، پرهیز از طرح مسائل تقدیری را نیز مبنای خود ساخته بود. در فقه احمد، این تفکر شافعی اشاره کرد که عقاید اساسی این گروه سنت مفسر کتاب الله است، با تأکید بیشتری مطرح شده و پیروی از ظواهر کتاب با وجود احادیث معارض، سخت نکوهش شده است. در استناد به احادیث، احمد بر آن بود که احادیث «منکر» را باید وانهاد و تنها احادیث «معروف» را بیان کردندصادر شده از پیامبر (ص) تلقی کرد.<ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>  * [[اسحاق بن راهویه]] =انشعابات=ندارد

اهل 1. تفسیر نصوص اعتقادی: تکیه بر ظاهر آیات و روایات بدون تأویل و تحلیل عقلی؛ تأکید احمد بن حنبل بر پرهیز از برداشت درایی از متون<ref>مقاله اصحاب حدیث</ref> . 2. اختلافات درون‌جریانی: اتفاق‌نظر در مسائل کلامی چون صفات باری، قدر و منزلت فاسق؛ اما اختلاف در مسائل سیاسی، امامت و قیام با شمشیر<ref>مقاله اصحاب حدیث بر این باور بودند که </ref>. 3. تعریف ایمان: ایمان شامل قول، عمل و نیت است و قابل افزایش و کاهش استمی‌باشد<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، ص70</ref> . 4. از طرفی، معتقد بودند که قضا و قدر: همه چیز به تقدیر خداوند الهی است و انسان‌ها نمی‌توانند از قضا و قدر انسان گریزی داشته باشند. همچنین خلافت و امامت را تا روز قیامت از آن قریش می‌دانستند و جهاد را لازم می‌دانستند حتی اگر امام عادل نباشد.ندارد<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص70</ref>.  5. مسائل سیاسی و دینی: *خلافت از آنِ قریش تا روز قیامت است. *جهاد حتی با امام ظالم واجب است. *نماز جمعه، عیدین و حج بدون امام صحیح نیست.

علاوه بر این، نماز جمعه، حج و نماز عیدین را بدون امام پذیرفته نمی‌دانستند و صدقات و مالیات‌ها باید در اختیار سلاطین باشد حتی اگر ظالم باشند6. از سویی دیگر، تکفیر مسلمانان به خاطر گناهانشان را : تکفیر گناه‌کاران جایز نمی‌دانستند نیست، مگر در موارد خاص. به عذاب قبر، صراط، میزان، نفخ صور، بهشت و جهنم نیز ایمان داشتند و قرآن را کلام خدا و غیر مخلوق می‌دانستند.<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص70</ref>.

این عقاید خاص توسط احمد بن حنبل ، از معروف‌ترین چهره‌های اهل حدیث، بیان شده است7. آنها همچنین ایمان به رؤیت غیبیات: باور به عذاب قبر، صراط، میزان، نفخ صور، بهشت و جهنم <ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، ص70</ref>. 8. قرآن: قرآن کلام خدا با چشم، جواز تکلیف مالایطاق و اثبات صفات خبریه باور داشتندغیر مخلوق است <ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، ص70</ref>.

مرکز دقیق ترین اطلاعات دربارۀ پراکندگی جغرافیایی مذاهب اصحاب حدیث در سدهٔ ۴ ق مرهون گزارش‌های [[مقدسی]] است. او قلمرو اصلی اهل این مذاهب را اقالیم [[شام]] اقور (بلاد جزیره) و [[رحاب]] (آذربایجان و ارمنیه) دانسته و در تفصيل مطلب، مذهب اصحاب حدیث در اقور و رحاب را [[حنبلی]] و در شام را [[اوزاعی]] گفته است.<ref>مقاله اصحاب حدیث</ref> *نقشه پراکندگی جغرافیایی مذاهب اصحاب حدیث در سده ۴ و ۵ ق: 1. اقالیم شام: اصحاب حدیث در سرزمین حجاز بود، جایی که این مکتب در میان مردم منطقه پیرو مذهب اوزاعی بودند <ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>. 2. اقور (بلاد جزیره) و رحاب (آذربایجان و ارمنیه): مذهب حنبلی رواج بیشتری یافتداشته است <ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>.  3. جنوب شرقی ایران (فارس، کرمان تا سواحل جنوب): پیروان ابن راهویه حضور داشته‌اند که احتمالاً همان اصحاب حدیث این منطقه به دلیل مناطق‌اند <ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>. 4. اقلیم سند: اکثریت مردم بر مذهب اصحاب حدیث بودند، اما حنبلیان در آن‌جا حضور دانشمندان نداشتند<ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>. 5. مذهب سفیان ثوری: در عراق، بخش‌هایی از یمن و فقیهان معروفی مناطقی از جبال ایران مانند احمد بن حنبل دینور تا اواخر سده ۴ ق پیروانی داشت و مالک بن انس شافعی به یکی تا اواخر سده ۵ ق دوام آورد <ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>. =منابع تکمیلی=*[https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://jrt.shirazu.ac.ir/article_1330.html&ved=2ahUKEwivlfnjk6yNAxUYSaQEHaDtHSUQFnoECB0QAQ&usg=AOvVaw0hZextipaB9561TEgdUkKh تشبیه، تفویض و تأویل در مکتب اصحاب حدیث، هادی حجت، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، پیاپی 20، صفحات 125_156، پاییز ]* [https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://ensani.ir/fa/article/382165/%25D8%25AA%25D8%25AD%25D9%2584%25DB%258C%25D9%2584-%25D9%2585%25D9%2581%25D9%2587%25D9%2588%25D9%2585-%25D8%25B5%25D8%25AD%25D8%25A7%25D8%25A8%25DB%258C-%25D8%25A7%25D8%25B2-%25D8%25AF%25DB%258C%25D8%25AF%25DA%25AF%25D8%25A7%25D9%2587-%25D8%25A7%25D8%25B5%25D8%25AD%25D8%25A7%25D8%25A8-%25D8%25AD%25D8%25AF%25DB%258C%25D8%25AB&ved=2ahUKEwjcrYCxk6yNAxXmMfsDHVBKHXkQFnoECBQQAQ&usg=AOvVaw11T_S10AJBwVaHa95_IWuy تحلیل مفهوم صحابی از مهم‌ترین مراکز دینی دیدگاه اصحاب حدیث، علی عبدالله زاده و علمی تبدیل شده بود. اهل حدیث با تأکید بر پایبندی به ظواهر محمود کریمی، دوفصلنامه علمي پژوهشي «مطالعات قرآن و حدیث، توانستند در طول حديث»، سال يازدهم، شمارة اول، پاييز و زمستان 1396 ،پياپي21 ،صص205-22.] =پانویس={{پانویس}} =منابع=نویسنده:[[کاربر : Motaghizade|حدیثه متقی زاده]]* تاریخ تأثیر زیادی بر فقه فرق و مذاهب اسلامی، رضا برنجکار، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و عقاید اندیشه اسلامی. 1387. فایلpdf* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/230725/%D8%A7%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB اصحاب حدیث، احمدپاکتچی، دایره المعارف بزرگ اسلامی، جلد نهم ].*[https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://archive.org/details/abu-abdurahman-kurdi-f_barid_20180113_2000&ved=2ahUKEwj8n7bKlKyNAxVQV6QEHUsZNuQQFnoECB8QAQ&usg=AOvVaw3y1B1G0LURT-_R3i9lPASK سیر تاریخی مذاهب اهل سنت بگذارند و همچنان در تاریخ جماعت، فریدون اسلام نقش مهمی ایفا کنندنیا، 1389. 793ص.]*[https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://samta.samt.ac.ir/product/13586/%25D8%25AC%25D9%2588%25D8%25A7%25D9%2585%25D8%25B9-%25D8%25AD%25D8%25AF%25DB%258C%25D8%25AB%25DB%258C-%25D8%25A7%25D9%2587%25D9%2584-%25D8%25B3%25D9%2586%25D8%25AA&ved=2ahUKEwiwlYu1lqyNAxWdTKQEHawnLo8QFnoECCAQAQ&usg=AOvVaw2Kv25mKQn4E4rfUxN-DZG7 جوامع حدیثی اهل سنت، مجید معارف، 1383. 252ص.]* [https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://fa.wikifeqh.ir/%25D8%25A7%25D9%2587%25D9%2584_%25D8%25AD%25D8%25AF%25DB%258C%25D8%25AB&ved=2ahUKEwjC-4me0oWNAxXnTKQEHSOsO6oQFnoECCUQAQ&usg=AOvVaw2oQEUkx_oHSZX2FW2r5xIe پایگاه ویکی فقه، اهل حدیث] [[رده:فرق _ و _ مذاهب_ اسلامی]]