تغییرات

نویسنده{{جعبه اطلاعات فرقه| عنوان = اهل حدیث| تصویر = [[پرونده: حدیثه متقی زادهکتاب-جوامع-حدیثی-اهل-سنت.jpg|بندانگشتی|اهل حدیث]]| اندازه تصویر =| توضیح تصویر = کتابی درباره اهل حدیث|مؤسس = احمد بن حنبل| سال تأسیس =| قدمت =| گرایش = سنی| گستره جغرافیایی =| شهرهای مهم = شام، رحاب| زیارتگاه‌ها = | وقایع مهم =| حکومت‌ها =| علل پیدایش =| نام‌های دیگر = اصحاب اثر | از فرقه‌های =| از شاخه‌های =| باورها = تکیه بر ظاهر نصوص اعتقادی از کتاب و سنت | داعیان =| فرقه‌ها =| شاخه‌ها =| رهبر/امام کنونی =| رهبران/امامان = احمد بن حنبل، ادریس شافعی، اسحاق بن راهویه | آئین‌ها =| کتاب‌های مهم =| وضعیت =| تاریخ انقراض =| تعداد پیروان =| مؤسسات =| مذهبی =| اجتماعی =| سیاسی =}}

این مکتب به عنوان یک در نیمه نخست سده ۲ ق، فقه مرحله نظام‌گرا را پشت سر گذاشته و وارد دوره تدوین شد که در پی آن، گروه اصحاب رأی با تکیه بر اجتهاد فقهی پدید آمد. در میانه همان سده، هرچند نزاع بر سر ارأیت کاهش یافت، اما اختلاف درباره مشروعیت رأی، دو جریان فقهی را در برابر هم قرار داد: یکی طرفداران رأی و اجتماعی ظهور کرددیگری پیروان سنت که هنوز به نام اصحاب حدیث شناخته نمی‌شدند. اینان در آن دوران، اصطلاح «اثر» مفهومی گسترده‌تر از حدیث داشت و گفتار و رفتار صحابه و تابعین را نیز در بر می‌گرفت. اصطلاح «اثر» در برابر «رأی» به‌کار می‌رفت و تقابل این دو در آثار فقیهانی چون ابن جریج و اوزاعی منعکس است. گروهی از عالمان سنت‌گرا که بعدها به اهل الحدیث اصحاب حدیث معروف شدند، در زمان خود با عنوان اصحاب اثر یا آثار شناخته می‌شدند.<ref>مقاله اصحاب حدیث مشهور بودند. </ref>

=سیرتاریخیدولت های مهم=ندارد =اشخاص مهم=از معروف‌ترین چهره‌های اهل حدیث شیوه می‌توان به افراد زیر اشاره کرد : * [[محمد بن ادریس شافعی]][[پرونده:محمد بن ادریس شافعی.jpg|بندانگشتی|محمدبن ادریس شافعی]]     * '''احمد بن حنبل'''در تحلیل اندیشه فقهی خویش را احمد بن حنبل، باید گفت، او بیش از همه بر پیروی از حدیث و ترک قیاس و رأی – جز در عقاید نیز به کار می‌گرفتند موارد ضرورت - پای می فشرد و آن‌ها را تنها در کنار این برخورد، پرهیز از ظواهر قرآن و احادیث اخذ می‌کردند. آنان نه تنها عقل طرح مسائل تقدیری را به عنوان یک منبع مستقل برای استنباط عقاید قبول نداشتند، بلکه مخالف هرگونه بحث عقلی پیرامون احادیث اعتقادی بودندنیز مبنای خود ساخته بود. به دیگر سخن، در فقه احمد، این گروه هم منکر کلام عقلی بودند تفکر شافعی که در آن عقل منبع مستقل عقاید سنت مفسر کتاب الله است، با تأکید بیشتری مطرح شده و هم مخالف کلام نقلی بودند که پیروی از ظواهر کتاب با وجود احادیث معارض، سخت نکوهش شده است. در استناد به احادیث، احمد بر آن عقل لوازم عقلی نقل بود که احادیث «منکر» را باید وانهاد و تنها احادیث «معروف» را استنباط می‌کرد. آنان حتی نقش دفاع صادر شده از عقاید دینی را نیز برای عقل نمی‌پذیرفتندپیامبر (ص) تلقی کرد.<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص69مقاله اصحاب حدیث</ref>

=اشخاص مهم=از معروف‌ترین چهره‌های اهل حدیث می‌توان به احمد * [[اسحاق بن حنبل و مالک بن انس شافعی اشاره کرد که عقاید اساسی این گروه را بیان کردند.راهویه]]

اهل 1. تفسیر نصوص اعتقادی: تکیه بر ظاهر آیات و روایات بدون تأویل و تحلیل عقلی؛ تأکید احمد بن حنبل بر پرهیز از برداشت درایی از متون<ref>مقاله اصحاب حدیث</ref> . 2. اختلافات درون‌جریانی: اتفاق‌نظر در مسائل کلامی چون صفات باری، قدر و منزلت فاسق؛ اما اختلاف در مسائل سیاسی، امامت و قیام با شمشیر<ref>مقاله اصحاب حدیث بر این باور بودند که </ref>. 3. تعریف ایمان: ایمان شامل قول، عمل و نیت است و قابل افزایش و کاهش استمی‌باشد<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، ص70</ref> . 4. از طرفی، معتقد بودند که قضا و قدر: همه چیز به تقدیر خداوند الهی است و انسان‌ها نمی‌توانند از قضا و قدر انسان گریزی داشته باشند. همچنین خلافت و امامت را تا روز قیامت از آن قریش می‌دانستند و جهاد را لازم می‌دانستند حتی اگر امام عادل نباشد.ندارد<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص70</ref>.  5. مسائل سیاسی و دینی: *خلافت از آنِ قریش تا روز قیامت است. *جهاد حتی با امام ظالم واجب است. *نماز جمعه، عیدین و حج بدون امام صحیح نیست.

علاوه بر این، نماز جمعه، حج و نماز عیدین را بدون امام پذیرفته نمی‌دانستند و صدقات و مالیات‌ها باید در اختیار سلاطین باشد حتی اگر ظالم باشند6. از سویی دیگر، تکفیر مسلمانان به خاطر گناهانشان را : تکفیر گناه‌کاران جایز نمی‌دانستند نیست، مگر در موارد خاص. به عذاب قبر، صراط، میزان، نفخ صور، بهشت و جهنم نیز ایمان داشتند و قرآن را کلام خدا و غیر مخلوق می‌دانستند.<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص70</ref>.

این عقاید خاص توسط احمد بن حنبل ، از معروف‌ترین چهره‌های اهل حدیث، بیان شده است7. آنها همچنین ایمان به رؤیت خدا با چشم، جواز تکلیف مالایطاق غیبیات: باور به عذاب قبر، صراط، میزان، نفخ صور، بهشت و جهنم <ref>تاریخ فرق و اثبات صفات خبریه باور داشتندمذاهب اسلامی، ص70</ref>.

مرکز اصلی اهل دقیق ترین اطلاعات دربارۀ پراکندگی جغرافیایی مذاهب اصحاب حدیث در سرزمین حجاز بود، جایی که این مکتب در میان مردم رواج بیشتری یافتسدهٔ ۴ ق مرهون گزارش‌های [[مقدسی]] است. او قلمرو اصلی این منطقه به دلیل حضور دانشمندان مذاهب را اقالیم [[شام]] اقور (بلاد جزیره) و [[رحاب]] (آذربایجان و ارمنیه) دانسته و فقیهان معروفی مانند احمد بن حنبل در تفصيل مطلب، مذهب اصحاب حدیث در اقور و مالک بن انس شافعی به یکی از مهم‌ترین مراکز دینی رحاب را [[حنبلی]] و علمی تبدیل شده بوددر شام را [[اوزاعی]] گفته است. اهل <ref>مقاله اصحاب حدیث</ref> *نقشه پراکندگی جغرافیایی مذاهب اصحاب حدیث با تأکید بر پایبندی به ظواهر قرآن در سده ۴ و حدیث، توانستند ۵ ق: 1. اقالیم شام: اصحاب حدیث در طول تاریخ تأثیر زیادی بر فقه این منطقه پیرو مذهب اوزاعی بودند <ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>. 2. اقور (بلاد جزیره) و عقاید اهل سنت بگذارند رحاب (آذربایجان و همچنان در تاریخ اسلام نقش مهمی ایفا کنندارمنیه): مذهب حنبلی رواج داشته است <ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>. 3. جنوب شرقی ایران (فارس، کرمان تا سواحل جنوب): پیروان ابن راهویه حضور داشته‌اند که احتمالاً همان اصحاب حدیث این مناطق‌اند <ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>.

=منابع=* تاریخ فرق 5. مذهب سفیان ثوری: در عراق، بخش‌هایی از یمن و مذاهب اسلامی، رضا برنجکار، تهران: پژوهشگاه فرهنگ مناطقی از جبال ایران مانند دینور تا اواخر سده ۴ ق پیروانی داشت و اندیشه اسلامی. 1387تا اواخر سده ۵ ق دوام آورد <ref>مقاله اصحاب حدیث</ref>. فایلpdf