=عقاید مهم=
اهل در مقایسه ای کلی میان باور متقدمان و متأخران از اصحاب حدیث البته با صرف نظر از جزئیات میتوان گفت که گرایش غالب در میان ایشان تکیه بر این باور بودند که ایمان شامل قول، عمل ظاهر نصوص اعتقادی از کتاب و نیت سنت بوده است آنچه تعالیم احمد بن حنبل، پیشوای اصحاب حدیث متأخر را از متقدمان اصحاب اثر متمایز میسازد عمده اختلافی است و قابل افزایش و کاهش که در شیوه برخورد آنان با نصوص اعتقادی وجود داشته است. چه پرهیز شدید احمد از طرفی، معتقد بودند که همه چیز هر گونه تأویل و برداشت درایی از نصوص قرآنی و متون روایی و اصرار بر باور آوردن به تقدیر خداوند است ظاهر نصوص بی چون و انسانها نمیتوانند از قضا چرا و قدر گریزی داشته باشند. همچنین خلافت بدون تلاشی در جهت تحلیل عقلی ،آنها نظام اعتقادی احمد و امامت اصحاب حدیث متأثر از او را تا روز قیامت به صورت يك مجموعه توجیه نشده از آن قریش میدانستند قالبهای مأثور در آورده است. آنچه به عنوان اساسی ترین اختلاف در میان گروههای گوناگون اصحاب حدیث میتوان عنوان کرد اختلاف دیدگاههای ایشان در مباحث سیاسی اعتقادی امامت و جهاد را لازم میدانستند حتی اگر امام عادل نباشدقیام به سیف است؛ در حالی که در مباحث محض کلامی چون صفات باری قدر و منزلت فاسق کمتر اختلافی در میان اصحاب حدیث به چشم میخورد.<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص70اصحاب حدیث، احمد پاکتچی</ref>
از طرفی اهل حدیث بر این باور بودند که ایمان شامل قول، عمل و نیت است و قابل افزایش و کاهش است. از طرفی، معتقد بودند که همه چیز به تقدیر خداوند است و انسانها نمیتوانند از قضا و قدر گریزی داشته باشند. همچنین خلافت و امامت را تا روز قیامت از آن قریش میدانستند و جهاد را لازم میدانستند حتی اگر امام عادل نباشد.<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص70</ref>
علاوه بر این، نماز جمعه، حج و نماز عیدین را بدون امام پذیرفته نمیدانستند و صدقات و مالیاتها باید در اختیار سلاطین باشد حتی اگر ظالم باشند. از سویی دیگر، تکفیر مسلمانان به خاطر گناهانشان را جایز نمیدانستند مگر در موارد خاص. به عذاب قبر، صراط، میزان، نفخ صور، بهشت و جهنم نیز ایمان داشتند و قرآن را کلام خدا و غیر مخلوق میدانستند.<ref>تاریخ فرق و مذاهب اسلامی، برنجکار، ص70</ref>
این عقاید خاص توسط احمد بن حنبل ، از معروفترین چهرههای اهل حدیث، بیان شده است. آنها همچنین به رؤیت خدا با چشم، جواز تکلیف مالایطاق و اثبات صفات خبریه باور داشتند.