تغییرات

اغلب یارسانیان که خود را مسلمان می‌دانند درباره ظهور آیین یارسان بر این باورند که خداوند از میان بنی‌آدم پیامبرانی همراه با کتاب آسمانی مبعوث کرد تا انسانها را به‌سوی فلاح و رستگاری راهنمایی کنند. پس از آخرین فرستاده‌ی خداوند، اندیشه‌ای پدیدار شد که اهل حق درباره او چنین می‌گویند: «طبق اصل تکامل (در میان اهل حق)، شریعت دوره‌ی خود را از حضرت آدم صفی الله تا حضرت محمد رسول‌الله (صلی‌ الله علیه و آله) آخرین پیامبر مرسل طی نمود. در اثر آگاهی کامل شریعت و ترقی علوم معنوی، دوره‌ای به نام "معرفت" به وجود آمده  که با قبول اصل شرع، به تکامل معنوی انسان همت گمارده‌ و عارفانی به وجود آمده‌اند که آنان نیز مرکز تجلی حق بوده .بر اساس تجلی ذات خداوند در انسان، اهل حق معتقدند: «در هر زمان یک شخص بیش از سایر مردم دارای ذات خدائی بوده که آن شخص مظهر حق‌تعالی یا به قولی ذات (خدا) مهمان می‌باشد.که ره‌آورد چنین اندیشه و تفکری امروزه "آیین یارسان" یا "اهل حق" خواهد بود، که بنا بر اندیشه اهل حق، به آن "دوره حقیقت" می‌گویند. [ظهور دوره‌ی حقیقت از نگاه یارسان (اهل حق)حال باید به اهل حق گفت که اولا این ادعای شما بدون دلیل است و دلیلی از شرعیت السلام بر آن نیامده یا خبری مبنی بر آمدن چنین دینی منتشر نشده است و ثانیاً مبتنی بر عقیده باطل تناسخ یا دونادون می‌باشد که با ادله عقلی و نقلی مردوداست.<ref>(پایگاه جامع فرق، ادیان و مذهب سایت https://www.adyannet.com/fa/news/25695)</ref>

==دولت های مهم==

==اشخاص مهم==

نام اصلی "نورعلی الهی" پایه‌گذار جریان "مکتب" در فرقه اهل حق، "فتح‌الله" ملقب به "کوچ علی" است که بنا بر داستان‌سرائی و عوام فریبی که نورعلی الهی بیان می‌کند، تغییر پیدا کرده است و او مدعی است که سلطان اسحاق روح سیدی را به پیکر او وارد کرده است.

شیخ صفی‌الدین اردبیلی جد پادشاهان صفوی در اهل حق جایگاه خاصی دارد.آنان معتقد هستند که شیخ صفی‌الدین ملقب به "صفیله"، بعدازاینکه دوازده سال شاگردی شیخ زاهد گیلانی را نمود، به دستور استاد خود، به‌رسم طریقت برای بستن کمر، در سال 687 هجری قمری به "پِردیور" مسافرت نمود و به سلطان اسحاق پیوست.<ref>(پایگاه جامع فرق، ادیان و مذهب سایتhttps://www.adyannet.com/fa/category/28)</ref>

==انشعابات==

==آداب و رسوم اهل حق==

یکی از آداب اهل حق که به دستور سلطان رایج گردید سرسپردگی است. پیروان اهل حق باید یکی از خاندانهای یازده گانه را انتخاب کرده و در آن سر سپرده شوند برای سرسپردگی مراسم خاصی با حضور پیر و دلیل خاندان اجرا می شود. سرسپردگی به اندازه ای واجب شمرده شده که خود سلطان اسحاق برای انجام سرسپردگی پیر بنیامین را به پیری و داود را به دلیلی انتخاب کرد و مراسم سرسپردگی را در حضور آنان انجام داد.از دیگر آدابی که سلطان اسحاق آن را رای ساخت گرفتن سه روز روزه است. بر هر فرد اهل حق واجب است سه روز از دوازدهم چله بزرگ زمستان تا چهاردهم آن را روزه بگیر و روزه پانزدهم روز عید سلطان و جشن حقیقت است . البته پارسان پس از روز پانزدهم نیز سه روز دیگر را روزه می گیرند.