از دانشجویان انتظار می رود پس از مطالعه این فصل بتوانند:
1#. موقعیت جغرافیایی، وضعیت آب و هوایی و شهرهای مهم عربستان را در دوران بعثت تشریح کنند.2#. اوضاع سیاسی- اجتماعی عربستان مقارن ظهور اسلام را توصیف کنند.2#. ادیان رایج در شبه جزیره عربستان و وضعیت پیروان آن را بیان نمایند.3#. علل عدم فتح شبه جزیره توسط امپراتوری های مجاور را نام ببرند.4#. علل ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان را نام ببرند.
==موقعیت جغرافیایی و وضعیت آب و هوایی ==
شبه جزیره عربستان در انتهای جنوب غربی قاره آسیا با حدود سه میلیون و دویست کیلومتر مربع مساحت در محل تلاقی سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا قرار دارد. از طرف شرق به خلیج فارس و دریای عمان، از جنوب به اقیانوس هند، از غرب به دریای سرخ و از شمال به دره فرات و سرزمین های سوریه و اردن منتهی می شود.به غیر از کوههای کم ارتفاع و پست در نواحی جنوبی ، بیشتر از بیابان و صحرا با ریگ های روان پوشیده شده است که به هنگام وزش باد حرکت کرده و پیوسته وضع ظاهری صحرا را تغییر می دهند. به طور کلی آب و هوای شبه جزیره گرم و خشک است و هیچ رود دائمی در سراسر آن یافت نمی شود(رودهای فصلی و چاه).
==شهرهای مهم شبه جزیره ==
¤ * تهامه:باریکه ای از زمین های پست و شوره زار که به موازات حجاز سراسر غرب جزیره العرب در امتداد ساحل دریای سرخ کشیده شده . ¤ * یمن:در بخش جنوبی شبه جزیره واقع است و در مقایسه با دیگر نواحی از آب فراوان تر و آبادانی برخوردار است. پیش از ظهور اسلام با شکسته شدن سد عظیم آن و تخریب شهر، از بین رفت و بسیاری از قبایل ساکن در آن به سایر نواحی شبه جزیره کوچ نمودند. ¤ * حجاز: جدا کننده سرزمین تهامه از فلات نجد است. ارتفاعات پست شبه جزیره در این منطقه قرار دارد. شهرهای مکه، مدینه و طائف مهمترین شهرهای حجازند. میزان بارندگی نسبت به عربستان مرکزی و صحرایی بیشتر است. ¤ * نجد: نجد فلات مرتفعی است از حجاز تا خلیج فارس. خواستگاه خاندان سعودی است که حاکمان فعلی عربستان هستند. میزان بارندگی آن بسیار کم است و بزرگترین صحراهای عربستان در این قسمت قرار دارد. ¤ * عروض: شامل بخش شرقی شبه جزیره است که میان نجد، یمن و عراق قرار دارد.
==ادیان رایج ==
===مسیحیت ===
مکه در تمام ایام سال بخصوص در مراسم حج از سراسر شبه جزیره زائر و تاجر داشته و آنان پیام اسلام را به تمام نقاط منتشر می کردند. شهر مکه از بالاترین ضریب اهمیتی و اهمیت تجاری برخوردار بود چرا که در مسیر راه تجاری شمال به جنوب و بالعکس قرار داشت.در این سرزمین ناامن تنها یک منطقه از امنیت برخوردار بود و آن هم مکه و ناحیه اطرافش یعنی منطقه حرم بود.در آن دوران تمام قبایل به دلیل وجود بت ها و خانه کعبه حرمت آن را نگه می داشتند .
==منابع==
• * درس هایی از تاریخ اسلام.تبریز:انتشارات دانشگاه تبریز،1364.• * لاپیدوس، ایرا.م. تمدن اسلام و عرب.ترجمه علی بختیاریزاده.تهران:انتشارات اطلاعات، 1381.• * محمدی، محمدیار“تاثیر موقعیت جغرافیایی شبه جزیره عربستان بر توسعه و گسترش اسلام“،چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام(27-25فروردین 1389)،مجموعه مقالات و سخنرانی های ارائه شده.زاهدان[1389].