۵
ویرایش
تغییرات
نصیریه
،بدون خلاصه ویرایش
پس از ابن نصیر، محمد بن جندب جانشین وی شد اطلاعات تاریخی در مورد او موجود نیست. بعد از ابن جندب نیز محمد جنان جنبلانی که بعدها طریقت جنبلانیه را در تصوف پایهگذاری کرد جانشین وی شد.
جنبلانی به مصر سفر کرد و در آنجا با حسین بن حمدان خصیبی، فرد تاریخ ساز فرقه نصیریه، آشنا شده و او را به شاگردی پذیرفت. خصیبی پس از وفات جنبلانی در سال ۲۸۷ هجری قمری در عراق، جانشین وی و زعیم علویان شد.<ref>غالب طویل، تاریخ العلویین، ص۲۵۸.</ref>
خصیبی از عراق به حلب رفته و در دوره سیف الدوله حمدانی دعوت خود را ادامه داد. خصیبی توانست با آمیختن آموزه های نصیری با تصوف و همچنین با حمایت دولت حمدانی به ویژه سیف الدوله پایه های نصیریه را در شام تثیبت کرده و به طور کلی انتقال نصیریه از عراق به مناطق شمالی شام را فراهم کند.<ref>برومند اعلم، جامعه علویان سوریه، ص۶۶.</ref>
== باورها و اعتقادات نصیریان ==
نصیریه از منظر تاریخی و در نگاه منابع ملل و نحل جزء فرق غلات شیعه طبقه بندی شده اند. بیشتر منابع، این فرقه را از فرقههای غالی منشعب از امامیه در دوران غیبت صغری به شمار آوردهاند.<ref>بروند اعلم، جامعه علویان سوریه، ص۱۲۱ و ۱۲۲.</ref>اعتقاد به حلول خداوند در امام علی(ع) و الوهیت او، اسقاط تکالیف دینی و اباحه محرمات، تأویلگرایی و تناسخ همواره به عنوان یکی از اصول اساسی اعتقادات نصیریه در طول تاریخ حیات آنان بوده است. آنان معتقدند پیامبر(ص)، ائمه (ع) را مرجع و رهبر دینی مسلمانان قرار داده است. علویان به تبری از دشمنان ائمه معتقدند.<ref>شرف الدین، النصیریه دراسة تحلیلیة، ص۱۱۸.</ref>انحرافات شدید غالیانه علویان ارتباط محکمی با شرایط خاص تاریخی، جغرافیایی و بستر عقیدتی که در آن رشد کرده اند دارد. از جمله این شرایط خاص میتوان به فشار حکومتهای جور و تعصبات مذهبی دولت های سنی مناطق شام، سکونت در مناطق مرزی میان مسلمانان و صلیبیان و حملات مداوم صلیبی ها به آنان، و انزوای جغرافیایی و قطع ارتباط آنان با مراکز تشیع امامی اشاره کرد. این وضعیت منجر به تأثیر آنان از تصوف، اسماعیلیه و مسیحیت شد. البته برخی از گزارش های صاحبان کتب فرق و مذاهب درباره علویان سوریه نیز اتهاماتی بوده که به آنان زده میشد که آن نیز ناشی از تعصبات مذهبی این دسته از نویسندگان است.<ref>بروند اعلم، جامعه علویان سوریه، ص۱۴۴ و ۱۴۶.</ref>در مقابل در دوره معاصر شمار زیادی از گروه های علوی خود را ملتزم به اجرای احکام و شریعت اسلام میدانند و هرگونه اباحه و اعتقاد به حلول و تناسخ را باطل میشمارند. این وضعیت جدید تا حدی است که برخی مدعیاند نصیریه فرقه ای است که دچار استحاله شده است؛ زیرا آنچه امروز به عنوان عقاید علویان شناخته میشود، کمتر شباهتی به گزارش منابع قدیمی فرق در باب فرقه نصیریه دارد.<ref>جوادی، نصیریه، علویان و شیعه اثنی عشری، فصلنامه طلوع، ش۷، پاییز۱۳۸۲، ص۷۸.</ref>