[[بابیت ]] یک جنبش دینی و مذهبی است که در اوایل قرن نوزدهم میلادی در ایران شکل گرفت. این مذهب توسط سید علی محمد شیرازی (ملقب به باب) بنیان‌گذاری شد. بابیت به‌عنوان یک مذهب مستقل از اسلام به‌ویژه مذهب [[شیعه ]] جدا شد و پیروانش به عنوان "بابی" شناخته می‌شدند. بابیت همچنین به‌عنوان پیش‌درآمدی برای پیدایش مذهب [[بهائی ]] شناخته می‌شود.<ref>1 ماهیت بابیت تا بهایت.ص104</ref>

بنیان گذار فرقه بابیه سید علی محمد شیرازی است. از آنجا که او در ابتدای دعوتش مدعی بابیت امام دوازدهم شیعه بود و خود را طریق ارتباط با [[امام زمان ]] می دانست، ملقب به باب گردید و پیروانش بابیه نامیده شدند.<ref>3 تاریخ فرق و مذاهب اسلامی .ص105</ref>

بابیت در سال 1844 میلادی در ایران به‌وجود آمد. سید علی محمد شیرازی، جوانی از شیراز، [[شیراز]]، خود را به‌عنوان "باب" (دروازه) معرفی کرد که راهی برای آمدن یک پیام‌آور بزرگتر، همان امام دوازدهم شیعیان یا [[مهدی ]] موعود، است. باب ادعا کرد که او به‌عنوان دروازه‌ای است که انسان‌ها باید از آن عبور کنند تا به آموزه‌های جدید و الهی برسند. او آموزه‌های جدیدی از جمله عدالت اجتماعی، برابری جنسیتی و اصلاحات دینی را مطرح کرد.<ref>بابیت و بهایت در بستر تاریخ . ص 14</ref>

سال 1844 - پیدایش بابیت: سید علی محمد شیرازی در 23 سالگی خود را به‌عنوان "باب" معرفی کرد و در پی این اعلام، جنبشی بزرگ در [[ایران ]] شکل گرفت. در ابتدا، هواداران زیادی پیدا کرد.<ref>از بابیت تا بهایت.رضا یوسفی قره بلاغ</ref>

مقاومت و سرکوب: حکومت [[قاجار ]] به‌سرعت به این جنبش واکنش نشان داد و باب و پیروانش را تحت فشار قرار داد. در نهایت، باب در سال 1850 میلادی در تبریزبه [[تبریز]]به دستور [[امیرکبیر ]] اعدام شد.<ref>تاریخ باب و بابیان .فریدون ادمیت</ref>

تأسیس مذهب بهائی: بعد از اعدام باب، یکی از پیروان برجسته‌اش به نام [[بهاءالله ]] ادعا کرد که او همان پیام‌آور بزرگتر است که باب به ظهورش اشاره کرده بود. این اتفاق باعث شد تا مذهب بهائی به‌عنوان یک مذهب مستقل از بابیت شکل گیرد..<ref>5 تاریخ فرق و مذاهب اسلامی.ص105 </ref>

پس از مرگ [[محمد شاه قاجار ]] در سال ۱۲۶۴ ق . مریدان علی محمد آشوبهایی در کشور پدید آوردند و در مناطقی به قتل و غارت مردم پرداختند در این زمان میرزا تقی خان امیر کبیر اعظم [[ناصرالدین ]] شاه - تصمیم به قتل علی محمد و فرو نشاندن فتنه بابیه گرفت . برای این کار از علما فتوا خواست. برخی علما به دلیل دعاوی مختلف و متضاد او و رفتار جنون آمیزش شبه خبط دماغ را مطرح کردند و از صدور حکم اعدام او خودداری کردند اما برخی دیگر علی محمد را مردی دروغگو و ریاست طلب می شمردند و از این رو حکم به قتل او دادند علی محمد همراه یکی از پیروانش در ۲۷ شعبان ۱۲۶۶ در [[تبریز ]] تیرباران شد.همان طور که دیدیم سید علی محمد آرا و عقاید متناقصی ابراز داشته است اما از کتاب بیان که آن را کتاب آسمانی خویش می دانست برمی آید که خود را برتر از همه انبیای الهی و مظهر نفس پروردگار میپنداشته است و عقیده داشت که با ظهورش آیین [[ اسلام ]] منسوخ و قیامت موعود در قرآن ، به پا شده است. علی محمد خود را مبشر ظهور بعدی شمرده و او را (من يظهره الله )کسی که خدا او را آشکار میکند خوانده است و در ایمان پیروانش بدو تاءکید فراوان دارد او نسبت به کسانی که آیین او را نپذیرفتند خشونت بسیاری را سفارش کرده است و از جمله وظایف فرمانروای بابی را این میداند که نباید جز بابیها کسی را بر روی زمین باقی بگذارد باز دستور میدهد غیر از کتابهای بابیان همه کتابهای دیگر باید محو و نابود شوند و پیروانش نباید جز کتاب بیان و کتابهای دیگر با [[بیان، ]] کتاب دیگری را بیاموزند.<ref>12 تاریخ فرق ومذاهب اسلامی .ص 105</ref>

در اثر چنين كلمات و عقايدي بود كه علما بر آن شدند تا حكم به اعدام وي بدهند ولي با ديدن نوشتجات و رفتار جنون آميز او به علت [ صفحه ۲۷] شبهه خلط دماغ و جنون رأي به اعدام وي ندادند ولي هر روز اغتشاشات و درگيري‌ها در بين [[شيعيان]] و [[بابيان]] بالا مي‌گرفت و منجر به كشته شدن جمعي كثير مي‌شد. بنابراين وزير كاردان و با كفايت وقت [[(مرحوم اميركبير)]] به خاطر رفع اين غائله تصميم به اعدام و تير باران سيد علي محمد باب گرفت و در سال ۱۲۶۶ در كنار خندق [[تبريز ]] او را تير باران كردند.<ref>13 بابیت و بهایت در بستر تاریخ . ص 99</ref>

نقش و تأثیر: ایران، به عنوان کشوری که مذهب بابیت در آن ظهور کرد، نقش محوری در تاریخ این مذهب ایفا کرد. [[دولت قاجار]] که در آن زمان در ایران حکومت می‌کرد، به شدت با این جنبش دینی مخالف بود. ظهور باب و آموزه‌های وی تهدیدی برای نظم سیاسی و مذهبی ایران آن زمان محسوب می‌شد. بنابراین، مقامات [[قاجار ]] تصمیم به سرکوب بابیت گرفتند و بسیاری از پیروان آن به ویژه باب را تحت تعقیب قرار دادند. باب در سال 1850 اعدام شد و بسیاری از پیروانش در طول سال‌ها در زندان‌ها یا در تبعید به سر بردند. قیام های مانند [[قلعه شیخ طبرسی ]] . [[فتنه نیریز]]. [[قیام زنجان ]] توسط نیرو های دولتی سرکوب شدند .

نقش و تأثیر: امپراتوری [[عثمانی ]] که در آن زمان بر بخش‌های وسیعی از [[خاورمیانه]] حکمرانی می‌کرد، نیز در رویدادهای مربوط به مذهب بابیت و بعدها مذهب بهائی تأثیرگذار بود. به‌ویژه بعد از اعدام باب، پیروان او تحت تعقیب و فشارهای بیشتری قرار گرفتند و بسیاری از آنها به مناطق مختلف امپراتوری [[عثمانی]]، مانند [[عکا ]] و [[حیفا ]] در [[فلسطین]] (که تحت کنترل عثمانی‌ها بود) تبعید شدند. این منطقه بعدها به مرکزی برای جامعه [[بهائی]] تبدیل شد. <ref>7 بابیت و بهایت در بستر تاریخ .ص34</ref>

دولت های استعماری مانند [[بریتانیا ]] و [[روسیه تزاری ]] از برخی جریان های دینی جدید در [[ایران ]] حمایت ضمنی میکردند تا موجب تضعیف قدرت [[روحانیون ]] و دولت مرکزی شوند .

۲: شریعت جدید [[(کتاب بیان)]]

[[بابیت ]] در مدت زمان کوتاهی (۱۸۴۴ تا حدود ۱۸۵۰) در چندین منطقه گسترش یافت. مهم‌ترین مراکز جمعیتی و فعالیت‌های بابی‌ها عبارت بودند از:

[[اصفهان]]

[[تبریز]]